Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

3ominitita nobis Qyefp dicituti nfüaminibus & mariid, quoá vltra natirim ripxlittorifvedu&üin aqu 
3b hominibus eft proie&tum:vel ne nau es vadi breuitate appellere proliibeantur, velquo pontibus gera; 
molis, moenibus,autid genus firu&uris alijslocus detur:velquod in freqaentifümis eft,quo visfi uminücos 
ceaturExtantinPomeriani duo oppidula € regione alterum alterius,adlacü StisDaftnominatum ,quori - 
trüd, molib?in aquas iadtis,fattü cít,relido in medio Gnu infemicirculü quafi redu&to,Horü vri nome cfi 0) 
denvverp i. vetus proicctum,alteri Neuv verp.i.nouunm proie&tü.Ex hisigitur liquet;que tum Antverpicitg 
nominis fit origo.Fuitaütolim Atuaticifitusis,vt vndiqd; aquis includeretur:hinc Scaldis,hinc paludü & Scd 
dulequo nomine paruusquidá riuus V ibeantiquácingens vocatur. Omnia igiturlongélateq;qualcirc età 
loca,ftagnabantaut coeno & paludibus foeda ezantiita vt nec pedibus ob aquas X altam vliginé, nec — 
ob vadorum breuitatem,acceffus hoftibus datcturiinfigne illud quid£ a muniendam atcécitra grandes im 
penfasadiument um,fedcommertijs ho minum,rebusd; neceffarijs impo rtandis,noó exiguum4m pedimétum 
Quamobré vtriá; accetlur& nauali & terreftritum,cüm ià altis moenib.firmifq; nec non foffis latis tuti cfsat 
confulendum effe rati,ingétes primüm fublicas,nmagno fittucarum pondere£tagnátibus paludofisq; ripis in 
pegerunt:quarü multas vidim us,dum fundamétis curie iaciédis, altéhumus effoderetur. Hec igitur tipa Átci 
adiecta 3B & pofteriusc otfuetudine nióllius indicate QOerif ex re ipfa vocabatur.Paulatim aüt crefcent, 
hominum multitudine necefle fuit ad bác ripáita có paratá,plufculum loci-adijcere, quo hominibus adhabj, 
tàdü extra arcé locus daretur.Eftagnisi gitur paludibus aquas incanales nauiücapaces corriuarütquo ly. 
mus deficcata,tü homirnibhabitadilocum am pliore,tü pecoti pafcua proberet ficciora.Hinc fatum vtquod 
Atci erat adie&tü, ad ripam Atuatico rum vocaretur jid eit Zintatáftoerg. Ac deinde breuius Jintioerp.Poft cüm 
acceffio hec magnitudine € numerohominumlongé arcé faperaret; Aree quidé2Boret/ totà vero vrbES, 
werpgnominárür. Manet tamé hactenus arci its primogenitiadcó vtnemo extra hanc ciuitate donetur,nemq 
extra hác,morti abiudiccetur, Atq; hecquidem fufficere videntur, ad antiquü vrbis fitum & duplex nome Ant 
vverpiam & Atuaticum & Ambiuaritotum munici pium rudiquafi mineruadepin gendum,Reliquum nun 
cft, vibenrvt ipfama ggrediamur;quod dum £cimus,A rebus facris enarrationem noftranrordiemur. 
Primaria Antvverpizíis EcclefiaB Marie Virginiinfc riptá,collegiata,nüc Cathedralis eftjamplitudinejma. 
znrficentiad;excellens,multis otnamentorü generibus decorata, Cuiuseminentior turris campanisdeftina 
ca, mirabili firu&ura ex cáddo niarme re affabre fa&a;admirandz altitudinis vifituraltapedes quadringento: 
viginti,y nde nó tantü fumptuofiffima ciuitatiszdificia fed & amgnifífimi quaq; verfus agri,horti,& prataetii 
;ltra Scaldim in Flandria profpiciuntü rSuntineatrigintatrescampane promifcuemagnitudinis,quz tàcó. 
fonitéeduntfonum,& diuerías Ec élefiafticas melodias ita exprimunt;v tabharmonia mufica vix eü diftinxe. 
ris.Harum campanarum prima tita eft,vt nullain Belgio it ma gnitudinc váftior,octo enim pedes capit cil 
titudo,feptécum femipedehiatusin diametro.Canonicivigintiquatuor. Presbyterorum magnus numerus, 
reditus pacistempotca mpliffimi,priutlegia fingularia,&cimmunitates haud coritemnende, prefertim quox 
innoni& veátigalia.Cófraternitates,vt vocát,fex;quas vera pictatis&charitatis exéplaria mcritódixerisln 
auadáhuius auguftiffimi fani Capella reueréter afferuatum fuit prepurium noftri Saluatoris, có tranfmiflum 
1nno M.C,lper illifte. Principem Godefridum de Buillon Lotharingic Ducem, facriimperiy Marchionen, 
"lc&um Regem Hierofoly initanü.Cuius gratia folennis proceífio quotannis, ma gna religionecelebraturja 
aonere Pominice circuncifionis, quo omine etiá fodalitasquedá inftituta eft;que ex xxiiij optimatibusfe 
ic&tiffimisd; ciuibuscóftat,tametfi re tam facrofan&a,preciofod; reliquiar& thefauro,impia acnefariaicono 
-laftarum audacia & perfidia arino fexagefimo fexto poft fefqui mille&imum cam vrbe fpoliauit.Collegiü Ce 
nonicorum fundatum anno M, C X XIV.quo t&pore cft cofecrata Ecclefia per Burchardum E pifcopü Came 
racéfem ad D. MichaélisPrepofitum Isáuodáecim Canonicos inftituitqui poftmodü ad viginti quatuoral: 
&tifunt,Nuncloci Decanus Carólus Mafius,do&trina & virtutum fplédoribus Collegro decori & ornamento 
c(t. Ad Cathedralé dignitate hzc'Ecclefia cueda eftanno M.D. L1X.àaulocius nominis PótificelV.quipo 
philippi Regisdefiderio fatisfaciens,Dioeceles Galliz Belgice,que Maieflati fuz parét,comodius diuidés, tá 
Archiepifcopatus,fiue metropoles] nftituit, Mechliniam, Cameracu m V Itraiectum;& tredecim fedes Cathe 
dralesquas Metropolitanarü suffraganeas ordinauit.ita Antuuerpié(is, Gandéfis, Brugefis,Iprenfis Bufcod 
cenfis,Ruremundenfis Epifcopatus M ichilinienfem Métropolitanama enofcuntEx hacordinattone primu 
Epifcopus A ntvverpienfis fuitFràncifcusSonnius. —— —— 
Alteranno M.D,XCV.méie aprili mortuus Leuinus Torrétiüs,virmiti oreliteratura,cultiffimusq uodpt 
slicafua fcripta teftantur S politice rei prudétia clariffimus.Przeminet quoq; Abbatia A rchangeli. Micha. 
li, vbi Princeps Antvv erpiamYa ppellens diuerti affoler,olim Marti dedicata, ac prima paftoribus populi fede 
In Ecclefiaiuxta altare niaius fepulta cft Ifabella de Bourbó defpófata Carolo de Charlois;qui poft remusbu 
cüdie Dux fuitmortua i&ibianno M,CCCC,UXV.vt regale iphus Epitaphium cómonflrat.Ecc efiam fund 
uitceleberrimi nominis praelatus Norbertus ComitisPalatini in Picardia & Dicecefi Laonéfi filius. Anno? 
CXXIV.cuius feriem hiftoria Norberti carmine Abbatie eiufdem muro affixa explicat. Eodem igitut tépo! 
Monafteriü hoec,quo Ec clefia.B, Virginis;au güftiffima,ere&tü cft, Cum enim No tbertusiilequi & primus 9 
din£Premonftrat£(em cim alibi, tum Antv verpiz co ftituit, Cano nicis,quiante ad, D. Michaelis diuinis oft 
cijs preerant,vci coo pratis, vei fi nollent,cü idíta zquabilil; poflefsio nü,reddituumq; portione dimiffis qu 
vellent,habitatü. Qui etgo'emigrartint Collegium Canonic orüconftituerunt& non proc ul ab ipfa arce T 
p huiusau guftiquod nunc vidennisiecérefundamenta circa edicillam D. Virgini facram,à aua to ü Temp 
nomen funtimpcttiti. | | iml 
Antyverpia igitur, vt rebus omhibis & necef fitati voluptatiq; fernientibus abunda tfic ctiam animz , 
menta,& Chriftianz religionis exercitia vbertim fuppeditat.Sunt eniminea Parochiales edes quinq; Viro 
monafteria noue, Faeminarü totidem ,Sacella,vt vocit ,'octo.Hofpitalia tria. Dcidomus,f ue vtvulgodit 
259u)fer viginti quatuor. Francifcanorum inprimiscelebrc monafterium,& infigni quondam decor" 
bibliotheca,quz bellicistumultibus dilaniata,& direpta fuit, Carmelitarum preterea & Domirie aro 
celebria Monafteria, quornm pofterius fundatumeftanno M.CC- XLI II, Nec filentio pra tercundum efi ^ 
cusPatrum Societatis IES V Collegium; Religioforum Patrum Capuzzinorum Sodalitiü, Porro Inter um 
fimas,quz illic vifuntut edes duo funt vtriusq; fex* Orphanotrophia perpetuis, à magnificis viris,admo 
heraliter dotate redditibu sinquarüvnà pueri(quio tiofialioquin vi&üin plateis queritátes,ad omne ne 
cá enutriuntur)ijs exercéturatrtibus,qua ad neceffarioshominum víuscoóducunt.1n altera puellarü1P 
io táta diligentia obíeruatu r,vtfpedatiffima indole & optimis moribus animüinbuant,manus fic labor 
aptéz vt matura là etate,que domi & forisjin ftabilienda re familiari opus fi unt,affabré calleant,v nde pet » 
Aniyyerpiane gloriemonumétum hoc,ex quo tot dome£icarü virtutü leminaria pullulant,dignis ipm 
Iebrat 
flagitl 
mani; 
Adh 
nantu 
duobi 
cligüt 
feftis | 
par efi 
Ini 
perift 
nont 
fubte: 
tiam 
prehe 
Spl 
diffi 
operi 
quin 
riori 
cógi 
'IC15; 
Sena 
jtav 
tum 
(tici: 
Aue 
ture 
desl 
tiqu 
fciff 
nid 
Inu: 
Ei 
V Vt 
E 1 
hat 
Ílla. 
pe 
Cau! 
natc 
Gio 
ciu 
qua 
con 
qu: 
nit 
tur 
-On 
(iet 
bi 
D. 
"" 
Ue