Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

TA, 
ER pT 
VN ERE 
3 
NTVVERPIABrabantievrbs valdé magnifica, Emporium longé celeberrimum, 
de cuius (itu,fplendore zdificiorum,populi induttriaac diuitijs, quorundam extant ícripti 
ibelli ,& nosaliqualem eius hiftoriam,primo vrbium Tomo dedimus. Verümjquiatanta 
vrbis magnificentia breui orationecxplicari non poteft , eandem iam denuo , fedacura- 
tius,in Theatrum fpe&andam producimus. 
ANTVVER PlIAdextramScaldisripam/longo tra&u,mcenibus & turribus coro- 
nans; ab Oceano fecundum flumen quindecim ciccirer milliaribus Brabanticis diflat 
quorum (ingulain terram tantum fpacij compleQuntur , quantum fi expeditus pedes 
ftato & ordinario gradu, intrahoramvnamabfoluat, & laborisíatisfithabiturus Q& 
nonnimium difficultatis. Verum quoniam hzc rüdiseft& pinguis delineatio:accuratius celeberrimi into- 
to orbe Mercatus pofitio ad corum regulam defcribatur,qui ex cocleftium circulorumiuclinatione & fy de- 
rü ortu,terrarun interualla metiuntur,GemmaPhryfius Antuucerpiz vltra vnü & quingztalatitudinis gradus 
(crupulos octo & vignitiadfcripfirongitudinemautem fex & vigintitemporum partibus fex & triginta mi- 
nurijs primis terminauit.Becanus tamen diligentiffimé linca meridianain plano priusdefcriptaaccrebrius 
examinata ex frequenti folaris fupra finitorem circulüaltitudinis obfernatione deprchendit,vltra vnum & 
quinquaginta gradus,vix viginti fcrupulos primos latitudini efletribuendos. Lonzitudinemautem non a- 
liam comperitqnam cam quz ex Phryfio e(tannotata. 
Deprimo vrbis ántvverpivfundatoree nominisoriginenon vnaeft omnium fententia:Sunt quifcribant 
olim,Giganrem hanc Scaldisripam tenuiffe,qui manusiter hac facientium, loco vectigalis amputaret;ac vc- 
niffe tandem Braboné&gquiinitocertamine,bcluam illàfupcrauerit& talionem fccleribus reddens:dextram c- 
ius refcifam inScaldim quanta vi potuitconieceritatd; ad eius fati memoriam caftrum effe conftrudtü, no- 
mine Hantvverpum ideft manus proiediionem,hine manuum amputatarum infignia:hinc Gigantis & filio. 
rumeius amburbalia pegmata reftare,& quo magiscredas,domum hactenus extarequz QXefenbauf / id eft Gi- 
gantisdomus vocatur;& in ipfa Curia,non tram offa ciusingentia magno miraculo fpe&daridedin marmoreo 
ctiam colofloqui terribili vultu cx alto forum defpicit, memoriam reftare fempiternam. 
Hic quiafuntcómento,quàm vero propiora,excufare quoddámodo,tantum non perfuadercIoannes Bu. 
:hius conatur,eidem Reipubl.à fccretisyn opere,quodediditde fpedaculisibi exhibitis,inSereniffimiPrinci- 
xis Ernefti Auttrie & rchiducis,Belgio prafectiin cam vrbem aduentu,his verbis:Etiamfi vcró me non prate- 
"it hancparrationem quorumdam argumentis vel potiusconic&turis quarum fidem àfeipfisjvtargumenta 
vetunt reivili & explodi,nostamen in &oloffo Antvverpienfidefcribendo,abeius hiftoria defle&ere no potui. 
mus,quáfi minus al;js nationbus probabitu rquodfcripta nobisdefitaudtoritas,folis Antvverpienfibus con. 
ftare fufficiatad antiquitateim patrie fae cómendandam;quz publica famaà maioribus tradita vetuftatis qui. 
bufdà retentis veftigijs ad noftra vfque tepora peruenit:Quonia autem auctore Thucydide,coieduris,& tefte 
Liuiofamarerum inhiftorijs ftandum cítcum nihilcerti habeamus propterzui longitudinem,velcü fidem 
vetultasderogat.& quia fine vllàexaminationcaliorürelatain reb»etia domrefticis admittim*nó magis equü 
e[tdifüci.éreigeflein ucftigationé£ab Antvverpienfibus moroséexigerequam incertasaliarum gentium ori. 
sinesadmirari 7» Neq; enim minus credibile eft quod derabonefuo Brabanti & Aptuucrpienfes dictitant, 
quamdeRomulofuoRomani,de Thefzo iadant Athenienfes. Hac ille,Scd his reicitisalia videamus. : 
Suntqui ab abiectu Adiedtam Germanice Jinmerp/ ANTVVERDPIAM dicam perhibeant eó quod triplici 
augméto prioribus moenibus alia fint adie&ta.Cüm enim long? lateque Scaldis,qui nullis coercebaturaggc- 
ribus,nullo certo continebatur alueo,perloca paludofa,vliginofa,atque arundineta libere expatiaretur, cfic- 
4ücflevt& crebrozflu & quotidiano accctfu atd; receffu maris,crebrisd;alluuionibus paullatim eaeditiora 
Gerent,vthinc nomen fortitam effe,fit veriámilc. Videmus enim quotidie,dum zdificij alicuius fundamenta 
Antv verpiz iaciu ntürquàm variusfitdiftinQus fundusmoxarenofus,mox argillofus,mox ceenofus, mox 
concharum marinarü varijs generibuscoófitus. Qua ex recertiífimis ac firmiffimis argamentis perfpicuecó. 
tat Antvverpiz itum vndiqQuefuifich umilem,paludofum,vliginofum,eamdue ex quotidianis alluuionibus 
Incrementum,abincremento autem nomen accepifie,& inde Antvverpiam nuncupatam. 
Ioannes Geropius Bccanusjin füisBeccefelanorum Atuaticis,origines Antvverpianasinuefligansymultis 
irgumetisex Iulio Cefarecófitma primum initium Atuaticorüinter Ambiuaritos Neruios,& Eburones fu. 
e ipfum Scaldim , €oipfo loco, quo nunc Antvverpia cerniturquz tunc A tuatici nomine, à Cim. 
.a amreiquijs itcondita, atq; idcircó vetus nomen Atuaticirecés cfle Antvverpiam. Hunc autem Czía. 
15'0ci allegat.Ipfiiinquit,de Atuaticis loquens,erant ex Cimbris Theutonisq;procrcati;qui cüm iterin pro- 
inciam nofirs m &Italiam facerentjhis impedimentisquz íccum agere& portarenon poterant, citra fiumé 
Y enum depofitis.c uftodiz ex fuis ac przfidio fex milliahominü vnà reliquerunt. Hi poft eorum abitü mul- 
sand isatinitimisexagitati,cum alias bellum inferrét alias illatum defenderent, confenfucorum omnium 
^ud educ ue fib do mictlijtocum delegerant.Neceffeigitur eftiloc um inucnire,citra Rhenum ,qui "- de. 
Care colle. Dnes Bic er ponnerit Íex milli prefidio,aiij cü quidem inter Eborones & Neruios,quo oco 
tuaticum roca mur t e x arcitra Rhenülocum dcfignat, ital'toiomeus vitra Thabudam fiuc Scaldim, 
iorum,& Amb; arre: fiios inueniri igituraccuraté totiushuius regionis tuique Ebu ront, NA 
timpedimentiscut aio ja media, cofideremus,nullülocü inneniemus,hoc,in quo Apry erpia con lita 
iudebatur & iut WEM AGAM Occidente enim latiffimo, pro fundiffimo;& zfinofo fiumine 
tcinzebant.His acc Hh A SITIS Uis d fl'uminc paludesinuiz,altum illudin Antvverpia flat feda v ie 
ttümlocaezantae corr à : oan jorrorquari reliquiz hadenus adipía prope moenia contingunt, A : 
efenfionem vic ino OUS orta C parum munitalonga per Ambiuaritorum fines vítuaria.Scd pracipuaa 
"sfaAe ni. SIT eus üibq ue vrbe) haden us qmibiunt nauis induftria & labore hominü altio. 
itritiaflum " al h dbi Lens P Coedr NEC aiusab Occano Scakiim aduerfum fubeuntibus prius loce s oc- 
"m venias qui is ripa ibit ioni cómodusqui citra azgerü munimenta,vndas excludat: quá ad hüc tum. 
lumineconfüre; C sd A e rpiana (iue Burgam,ad Reilam vfquefuburbanum pagum, modice leniterque 
icc falfo commento VERPO unus ui cx fitu loctex fignificatione nominis,ex rsrioneinfignium, 
Vi IBtpta inqui: iden. eos à » übro Antvverpiani nominiserymon à proicdtis, fublicijsqs pis c- 
Ve vltta parictis sez; dic "quc atinis Proijcere,N quemadmodum inadibus proiecta quzdam latinis 
Pcrpendiculnailongius cxtant lurifconfültiniceniana velfuggrunda,l.242,1f.de verb.fign. 
noii,