Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

LIANDSHVTVM | 
A NDSHVTVM, vulgó fanbefutt/vrbs ccleberrimz, & primariz dign'tatis, 
in Dauaria inferiore,quz & fertilitate, & incolarum frequentia, fuperiore Da- 
jaria prxrítans nauigcris, & pifcof(is diftinguiturfluminibus, Danubio, totius 
Europz maximo, Grzcis pariteratque Latinisfcriptoribuscelebra o: Lauacio 
& lfaroamniquemadmodum amno,ita pifculenro & rapido Is magnificam 
Landshutanam hanc vrbem praterlabitur, magno incolarum commodo, éc 
yrnamento. Quamlrenicus Francifcus, exquinta Ptolemzi Europa tabula. 
nutrum ftatuere videtur, cui tamen fitus non optimé conuenit, Atquc mclius 
proinde Ptolemai vir, ip A uentinus verélinceus Germanie, potiflimum vc- 
;ó Boioaria fuz perluftrator, Ctittenmafbt Bauarie pagum cisalpesconfiituit. 
Vrbsautem Landshutum,codira anno part falutis M.CC.VllI.àLudouico Duce Bauariz.Alijarcem 
illicà Ludouico Otronisfilio;falutis an. M.C. LXXVIlLaufpicatam referunt,& an. M. CC.IV. vrbem 
hanc muro inueftitam fuitfe. In ca vt plurimum Hluftriff Bauariz Dux Guilielmus perauguftz Bauari- 
cz ftirpisfenior filius refidet,loco nimirum , quem almarcrum parensnarura, multis beauit muneri- 
bus. Agernamque non folàm magna varietate Pomonzaz, X preftandiffimo Liberi patrisliquore, deos 
pariterac homincs recrea nte;& beata Cereris fruge, fed & pinguiffimo, ac vberrimo Palis munerelu- 
xuriat.Is fiquidem natiuus cft genius agti, Vi la&iciniorum vixalia regio ditior inueniatur, tanta aruo» 
rum vbertas,tanta amoenitate latiffima vbique prata,viriditate, € copiofo vndique gramine contcia 
confpiciuntur,collesdenique ita feraces,plenique vitium, arcasin planas dcfinunt, quz pafcua & pa- 
bulumarmentis przbent,vt hic merito ager,cum amoeniffimis,vberrimifq; totius Europa locis, com- 
parari poflit. V rbsipía zdificiis admodum venuftis & clegantibus nitet;Inter que principem merito lo- 
cum obtinet,fumma vrbis Ecclefia,quz artificiofa ftru&tura, & viuoexlapide vifenda, imo ftupendz 
jlritudinis turri confpicua eft. : Magnificum etiam Illu (Lriffimi Alberti Ducis, ininteriore vrbis parte, 
videtur Pallatium,Nouum volgó zdificium nuncupatum. Stru&ura eftclegantiflima,affabre,& Itali- 
licaarchite&ure Symmetria fcité, fübtiliterque ad decus, & ornamentum vniuertz vrbis excitata, Cui 
plurimü etiam ornamenti paucis ab ninc auniscontulit hortus,cxtra moenia vrbis,fumma amoenitate 
praftans,ab Illuftriffimo Guilielmo Duce;in dulcitlime fuc coniugis Lotharingiz Ducis filizgratiam, 
paucisab hinc annis,Gallicorum hortulanorum inuentione acoperaconfitus qui exoticis generofif- 
fimarumarborum fruQibus herbis ctiam peregrinis plantis,ac loribus ex Italia, Hifpania, & Gallia al- 
latisarcolislabirinthis,operibus topiarijs, florum ac fructuum varietate nitentibus, mira induftria di- 
(tin&usconfpicitur. Sepimenta funt varijs ex arbufculis contexta,& reticulata multisflorum generi- 
bus, auleorum inftar, varié veftita, rubentibusinfuper pomis, coroncis, mefpilis, peregrinitQue fru&i- 
busorauia. Quinetiam artificiofiffimis (tatuarum,& picturarum figuris magna cum voluptate patlim 
exornatushichortus cernitur. Nec odorisetiam fuauiffima fragrantia deeít,quam paffim abundantia 
romanz camillz, bafilice,lauri,mirti,rofma riniflorum atque rofarum,& ciufcemodi herbarum ex fe 
fundit natura.Incredibilis deniq; iftius horti amoenitas,decor,clegantia,adde ctiam vtilitas, omncm 
orationis fidem excedere videtur,vt mirandum non fit , quanam decaufa, cüm alioqui multz fintin 
Bauaria lautiffimz vrbes, hanc potiflimum fibi fedem acdomicilium Iiluftritfimus Dux, cum ]ectiffi- 
ma fua coniuge delegerit Sed & dele&tationem longé maximam cx hibet,idiquod inipía arce,editiore 
lococonftituta,idemillejam cómemoratus llluftriffimus Guilielmus Dauarir Dux, vnicum noftri fz- 
culidecus, virtutifq; exempla fummus rerum delectabilium & extranearum admirator,bonorumcé, 
ingeniorum fautor, & alumnus,:am nuper inftituit,dum przcipuas ciusarcis aulas € conclauia,venu- 
ftif(imis pi&turisantiquisac recentioribus ftatuis mirifice exornat. Dumquelocum, alioqui non ma- 
gno vfui deftinatum,;recreationi,X cblectamento delegit,adiutus tam amcenifíima litus natura,quàm 
arte & induftria ingeniofiffimi viri multigena arte cximij Frjderici Suftris, origine Bataui,nationelIta- 
liqui eum ipfum locü quotidianis laboribus, & miris inuentionibus fuis,exquifito ornatu illuftrat,dul 
ciffimo fontium vndique difcurrentium murmure diuerlarum auiü fua uiter cantillantium volatu, & 
garrituunympharü [iatuis,pi&uris herboreris &eiufcemodi deniq; dclinis plurimis adoblcétationem 
& voluptates peropportunis : Vt magnificis proindelaudis& honorum clogijs dignus fit, & llluftriff- 
mus Princeps,X ingeniofiffimus,talique Principeac Mecoenate dignusinuentor &artifex. Huius de. 
mum vrbis defcriptionem nobis communicauit Georgius Hocfnagell, Mercator Ántvverpianus, 
quiad pacisnon ad belli artesnatus,rumores belgicos fugiens perluftrata talia, pa- 
cifico Principi Alberto Dauari Duci,fcfe in clientelam dedit, Arti mi- 
niatoriz,qua illum mirifice fola dotauit natura,paci- 
Gcé dansoperam.