Aurettm
(eculum.
Mw
"Itl,
PRAEFATIO,
'otum terrarii orbem defignet.Pleriq; &Veftam,quemadmodum Cybelem,terram conftituunteamq.
10ccompellatà nomine afferunt,quod terra,varijs,tum herbis,tum plantis,czterifd; que ex Íe,copiofo
orouentu,effundit.decenter veftiatur, Atque hec quidem fuauis,& iucunda felicis iftius temporis con-
'emplatio fuit; quo lites & controuetfiz caufarum cognitz perpaucis fuerunt, quo philofophati funt
10mines,& fan&ifsimismoribus fecuri, quictid; vixerunt, quo zquo & bono, à praftantifsimis viris,
10nfeueritare legum,cuncta tran(igebantur.Et,fiforteinterciuescontrouer(fiz oriebantur,ut lites,ee,
de zmulatione virtutis,de natura deorum,deratione naturz,de probitate morum fuícipiebantur, De
quibus fummi ac eruditi viri,certisco nftitutifquediebus publicé,admifsis etiam foeminis : differebant,
Sed tam przftantesac fan&tiihominum mores,fola habendi cupiditas,quz ad turpiísima fceleramorta.
ium mentesimpellit,vt initio probare coepi,violauit.Quod,cum permultis, quz intoto hoc vniuerfo,
varijs inlocis,acciderunt,hiftorijs,confirmari facile queat, ne tamen inimmenfum excreícat oratio,
vel'fola Hifpania,virtutis,fobrictatifd; femper amantifsima,docebit. In quaante, quam auti, argentid;
venz reperirentur,bella perpauca funtgefta,fed amabili virtutum feminario, quod cunáis infeuit na.
tura,incitati,philofophiz,hoc c(t,fapientiz ftudio oble&ati funthomines »atquede natura, de vitaac
moribus,de abditis occultifd; nature rebus,differuerunt, Quodam veró tempore,vt Georgius Agrico.
la,lib.de fodinis Metallicis: L. MarineusSiulus, & quotquot Hifpaniam fcriptis reddiderunt illuftrem,
tradunt,arferunt quidam montes(vtfitex vehementi folidorum corporum commotione,calorem, &
ex co igaem excitari; Quemadmodum Vitruuius lib. 2. ob [yluas, ventorum agitatione incenfas, ho.
minuta coetus coactos effe fcribit,& Herciniam,aliafd; fyluas,pari de caufa,igniconflagraffe, conftat.)
Igitur.dum montes,metallis grauidi in Hifpania arderent, atq; aurum argentumq, ex feliquidum pro-
funderent,nouam, & inufitatam homines admiraricoeperunt materiam,eamd; Phoenicibus, quiquz-
ftus gratia,totum peragrabant orbem,oftenfam,cum exigui pretij rebus,permutabant:Phoenices, & fa,
cili& magno fuis domi quzftu exhibito,tam ex ea regione;quàm ex reliqua Afia,Greciadue ingentem
vimhoainum,adcupiditatem promptam, diuitiarum fpe,exciuerunt, Itamodó immenfis clafsibus,
modo (ingulis binis,ternífve onerarijs nauibus Hifpaniam fubinde repetebant: Plures, vel foli,vel cali
bonitate capti,atq; metalla patriz, penatibutd; przferentes, in Hifpania remanfere, quiad fe cognatos
afünefq; alios alijsille&amentis pertraxerunt. Tunc frequentes cx tota A fia, vicinifq, infulis, in Hifpa.
niam coloniz funt miffr. Hi rudes malitiz , ac vitiorum populos, Afiana Gracaque docuere fcerela,
quorum etiamnum ca gens nimiseffetenax videtur. Hinc fübito exorta Hifpanis fuorum metallorum
admiratio,& cuftodia,hincliteshinc rapinz,czdes,primum priuatz, & latrocinium paucorü , demum
apertum,publicumque gentium inter fefe concurrentium,quod vocantbellum,ducibus alienigenis,&
primis Phoenicibus,fola habendi cupiditate ille&is,authoribus,atq; magiftris.Porró,cumin ci ufcemo-
di bellorum incondito coetu,illaudati complurces,atque inglorij inuenirentur, quos nec pudorab infa.
mia, nec àlibidine pudicitia, necà turpitudine honeftas,nec à cupiditate modeftia , nec à celere vcre-
cundia; nec virtutum denique fplendor deterreret à vitijs: Tum excellentifsimum philofophiz ftu.
lium omiffum, artefque preftantes, vtcolidefitz,itafereextindze funtaq,deletz.nam litteris contine-
bantur perpaucis,auditione magna ex parte tradebantur,percipiebanturd,, Tum defitum eft equo ac
bono fidi. Tum, vrdeprauatis malorum conatibus obuiam irctur,legesferricoeptz: Et, vt ea optima
hominum Societas,in qua fex dominareturjta pefsima, omniumd; deterrima cft iudicata, quz à lege,
iudicijfd, fecernercetur.ldcirco cogitandum fuit, vteffetaliquisqqui czteris preficerctur, aliosregerct,
pro omnibus excubaret,rationem pacaté viuendi,hoc eftleges,quibus fupplicia vitijs, premia exhibe-
rentur virtutibus,oraícriberet. Élegeruntergo virum aliquem virtute.fermone,ac fortitudine praftan-
rem,probitareac moribus integrum, cuirerum permiferunt arbitria, Eius cum viderent prudentiam
circaiufta hone(tad; verfari& ea omnia 3Scre, quz communi ciuium vtilitati, tuta accommoda effe
perfpicerent,de publico,quó ab illiberali ac fordida fundione immunis effet,eum alerc ftratuerunt.Dif-
ciplinam abeo viuendi preícriptam,communiboni opinione, zquo animo acceperunt,etiamfi priua-
t£ quorundam libertati,videretur obeffe,(ümmo deniq; honore eum affecerunt.Moyfes,quiapud Hc-
breos primus omniumlezestulit,nónnein fum ma veneratione femper extitit? Draco,& deinde Solon,
qui Athenienfibus,Minos;qui Crctenfibus,& Lycurgus,qui Lacedemonijs fandiones fuas ediderunt,
quantam (ibi gloriam'vendicarunt;& quàm bené meritide fuisciuitatibuseffe dicuntu? Horum Ícrip-
taadcó Romani funt venerati,vt Decemuiros ex S.C. conflituerint.qui leges à Grecisciuitatibus pete-
rent,quasinzsincifas,& pro V oftris editas,popülum docuerunt. Atq; duas deindeipfi addiderunt ne
quid perfedto operi deetfet.Cicero in libris fuis de oratoread Quintum fratrem,Craffum loquentem, &
duodecim has tabulas,diuinis pene laudibus eiferentem,introducitcum ait: Frement omnes:( licetdi-
cam quid fentio) Bibliothecas,me hercle omnium Philofophorum,vnusmihi videtur duodecim tabu-
larum libellus,(i quislegam fontes, ac capita viderir,& authoritatis pondere,& vtilitatis vbertate, fupe-
rare. Ex hisitaqueapparet,cam primam omnium politiz faciem fuiffe, in quavnusRemp. adminiftra-
ret: Ex qua,quo pa&o deinde Ariftoc ratia,atque etiam Democratia fit orta, nunc, prolixitatiseuitan-
dz gratia,non difputo. Sed , vninerfum Politiz munus atque officium , laconica breuitaterecenfebo.
Politiam igitur,cuius fündamentum Religionem ftatuo cum Ariftotelein R.hetoricis, principatum &
con(uetudinem rerum nuncupo,fecundum quam viuereynumquemdue,& conuerfari decet, Eam ve-
ro abomni affectu & commotione liberam,fine amore; odio,fpe, metu, ambitione aut auaritia, opti.
mé Remp.ciuium, gubernare oportet: cuncta zquitatis &iuftitiz authoritate ac nutu gerere,vtneque
infle&i gratia, neque perfrin gi potentia,neque adulterari pecunia, pofsit, Improbos ac fceleratos qui
nec
