Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

| SAP I 
\ cur a,3C qvi mitabilium conficiendorum avidieflis, oculis Sc a* 
1 nimoperluftrate NOMINA DEI, fig. Amphith*hujusprima 
| a me annotata, (poflunt ex Sacris colligi plura ) eligsteq? ex hoc 
I conventu, de tali excrcitu, ex hac ferme Nominum Sacrorum le* 
1gione,qvo fit potifsimum in ejufcemodi opera tionibus pic uten* 
dum; Theofophice enim poteft ilia Divinitatis fymbolaCele* 
ilium ingens chorus feqvi. Qyia nullus Deorum aufit,juxta 
Homert verfus, in fuis fedibus permanere, moto IO V E. Di* 
vina Nomina,qvanqvam Hebraica &:propterea nonnullis pa* 
rum cognita,tamen prodefte credendum eft,a qvibus fimplici Sc 
fincera fide puroq? affedlu vel dicuntur vel audiuntur; Ange, 
losqt qviadfunt atq? intelligunt, ad opem ferendam rjs inviV 
tari.Vide 3^ 227*Plura de hifce(DEO annuente)loco etiam fuo. 
169 Vt dominaretur, ÖCc,) Ita fieri oportuit, ut qvi 
ad D EI imaginem (inluftitfa Sc San&itate vera, Ephef.4.24.) 
c3c fimilitudinem (unus, perfonä 3 trinus, ElTenrijs,Corpore,Spi? 
ritu, Anima, tribus diftincfiis) Homoformatus,mukipotcntta 
dominationis fuaerepraefentaret Archetypuni Omnipotentem* 
170 Vc difponat orbem Terrar. &c.) Non tantum jux* 
ca Legem DECALOGI fcriptam, verum qvoq? Cofifcieni 
tise ( qvse fcintilla Iuftitia? Divina?) homini Divinitus inditam, 
ab ELOHIM conditore Iuflo. Teftimonium imaginis DEI. 
27I Sedium tuarum afsiftricem SAP.) Sedes IEHO* 
V AE ab aeterno, qvare Sc folrj gloriae ejus afsiftrix, hoc efl, 
SAPIENTIA (de qva in Prologo hoc Sapiens nofter) aeter* 
na ; alias (ut blafphemiaretundatur, ficloqvicogor) DEVS, 
qvem (diabole) non negas scternum, ab aeterno finllet infipiens, 
flu]tus, Sc male fanus. Si hoc, qvomodo potuit infipiens 
aliqvando creare SAPIENTIAMj' Increpet te IE HO? 
V A H, qvianfam praebes haec cogitandi, nedum loqvendi. A 
pueristuis.) Cupitnumerariinter D Elpueros, Regisfilius; 
fervos,SAPIENTI AE amans; mtniftros, Rex, ut in omnibus 
Sapienter ferviat t) E O ; qvare Sc S PIRIT V M poftula t 
S A PI E NT I AE* 
27t Minor ad intellecftum, §Cc-) Ottinis homo ftultus, 
nifi SAPIENTIA pradTtei. Omnis homo mendax,nifive* 
ritas Divinailluftretacregat eum ; qvantumvis etiam magnus 
coram.mundo immundo. Cura,ut IEHO VAH tibia confilijs. 
175 Et fiq vis eric confummatus, &c.) Qva fi dicat; 
Qyamvis fit aliqvis (five in aula five in caula natus ) mundana 
Sapientia fumme praeditus, vulpecula aulica aftuta Sc fallax,aut 
fophiftafallacibuscontentiofisqjconclufiunaJlis, fciens&con* 
traconfcientiamludens3 attamen ftultus Sc nulluseflec, imo 
mtvßaXov, in confpecflu D E 13 cum abfit ab eo SAPIENTIA 
D O MIN I* Vide qvae fupra de muliere extranea ÖC aliena 
Item, verf. 229* 
274 Tu elegifn me Regem, Sic.) Ad imitationem O* 
rationis hujus, qvivis THEOSOPHIÄE amans& fludiofus, 
mutatis tarnen (pro vocationis uniufcujusc^ diverfitatejmutan^ 
dis, formare qvoq? potefl ac debet fuas prsecationes; V. G* 
TujDQMINE, conftituifti me Theologum, Iureconfultum, 
Medicum,Phyficum, Gubernatorcm,SchoJaftfcum, Mechanic 
cum, Sec. Sc jufsifts me sedificare Ecclefia m tuam^ docere ju* 
fla^ fanare aegroros^ percontari Naturae librum 3 Ius Sc lufti* 
tiam admmiftrare3 informare juventutem3 Praeparare hoc vel 
illUd,&c. da mihiSAPIENTI AM, ut, Sec. 
*75 In monte fanfto tuo.) Olim non fine myflerio in 
monte,nunc in Spiritu vult adorari Pater Spirituum. Surfum 
corda, inTE ut habeamus, benigne largire nobis, o DOMh 
NE1 Vtq^per VERBVM tuum Biblice, Macro Sc Micro Co* 
fmice Scriptum, tanqvam per fcalamlacobad Sc in te mcnta* 
literafcendereqveamus, Amen. 
176 Qvae novkopera tua.) OMNIA enim per VER* 
BVM (SAPIENTIAM, verf!4g. &M-) faAafunt; define 
ipfo fadlum eft nihil, qvod fadum efl, Iohan. Nota; 
Cum cuivis artifici fit credendum in fuaarte* OMNIA autem 
per S ApIENTIAM facfla fint: Qyapropter earn pro praece^ 
ptricein OMNI fcibtli bono, tibieligit0 3 hujusunius acfolius 
DOCTRINAE fidem adhibeto* Haec, Lege 6c Dodlrina 
Amphitheatrihu|us, tededucetin veritate PhyficoChemicam, 
Magicam,Cabaliflicam,OMNEM* Qvid elfetplacitum,&fc) 
Cur none" Efl enim S A PIENTIA P ATRIS, fedium 
fuaram afsifirix, ^confiliaria AEterni ab aeterno* 
277 Mitte illam.) Dat Scmittit SAPIENTI AM 
DEVS; non homo, autliber (humanitus) ullus; snvenitur a^ 
pud DEVM,non homines, vel creaturäaliam ullam.'#')y.$cz$o. 
Influentiä,Lumine Sc Motu Solis Divini nobis communicatur. 
Clamemus iglturex to to corde omnes; Rorate Cell Divini de* 
fupw , dcnubes S A PIENTI SSI MI pluanc S APIEN? 
E N 
Z69 
vjo 
*7 
ZJZ 
2-73 
z74* 
275 
zy6 
T 1 AE AE T E R N AB, 
B SAPISNT1A tm conßituijü 
Hominem^ ut dominantu 
a te fa&a eB, 
‘Vt difponat orbem Tenarum in s£- 
qyitate ^ffjußitia } 
277 
Da mthi ^ßdium 
S A PIS NT. IA Ad3 
re & a peris tuis: 
Qvoniam firvus , 0sfi- 
liusancilh tu a, homoinfirmm, .Qf 
temporis}&& minor 
&Legum-j>. 
*&fi cpis erit con 
hominum> ß ab illo aSAPl£N- 
TIA tua-,in nihilum 
& Tu elegßi me 
judicem ßliorum tuorumQf 
Et dixißime adtficare °* in 
monte SanBo tuo, 
ns tu a altareßmilitudinemtabernacuUfan. 
cli tui, qvod prAparaßi • 
Et tecum SAP I 
novit opera tu a, cum 
ceres,Qf fciebat^ qvid 
lis tubs,(ff qvid direBum 
^ Aditte illam^ 
^ fff d fide magnitudinis ut 
fit, 0s mecum laboret, 
ptum fit apud t£_j. 
Aqva ignea j Grxcc AI © H P, qvafi ettSa^ 
ardeo, »Spiritus; SPIRIT VS ARDENS: 
(Bei\lfexx>ti<$t8xvaifet, f&inXOafletiQeKfexvtisettBeift, 
fertiges (Beiftwaffet-, LATEX AETHEREVS: 
qvicqvid Ariftotelesineptifsimerepraehendens alios,ut fuas de 
mundi aeternitate flabiliret falfitates, contra garriat. HOC 
in totum VNIVERSVM Mundanum tripliciter diflribuit E^ 
LOHIMi 
Primo, INFERIVS, indidit TERRAE Sc 
A QVAE, utibi efletnon tantum fedes Sc vrehiculum AND 
M AE Mundi £ vcrum qvoq? ME DIVM conjungens Sc 
VINCVLVM copulansatqumiens duo extrema, qvae funt, 
MATERIA prima, Sc FORMA, hoc eft, HY LE necnon 
ANIMA MVNDI, NATVRA, RVACH ELOHIM; ut 
Jatius videre efl^48.2,30. Sc figurae Amphitheatrt hujus tertiae 
Qy^aeflionibus Sc <r> Totus globus inferior plenus efl 
ScHAMAIM, Celo, Spiritu aethereoj omnia enim corpora 
penetravitmafiae fublunans,voluntate DEI diffufum per Sein 
O M NIA 3 nec qvicqvam (Experientia tefte^) reperitur in to*i 
toorbeTerrarumambmic# Oceani totiusj qvod ejus fcintilla 
careat. Mixtum hie habitat, reperituratq*verfaturcum 
Elementisfrud:ibusq^eorundem3 coagulatum Sc congelatum; 
in nonnullis etiam fixum. HOC, Ignis Gigas Naturae Iu^s 
dicans Singula, ä vinculis coagulationum fixationumq^ Phyfi^ 
coChemicerelaxatatcß refolvitin SPIRITVM adfpecfla^ 
bilem fenfibusq^ obviam omnibus 3 feparando, a fuperfluitati) 
bus eiadmixtis, depurat, Sc primordiali fic reflituit libertati. 
HOC, CELVM INFERIVS, PRIMVM; cujus fcintilla Al- 
Tt ä'iu* « ^ ‘ * r —I cool vini, qvod Spiritus, Aqva& Ignis* Exreomni,qvam 
n ♦ apenatur terra Mentis Sc germinet hommem 1 dare potes, Laboratoria PhyficoChemicorum manifeflant Sc 
novum 3 .qvi reformatus ad exemplar Archetypi vivatmaeter* exhibenc SCHAMAIM five CELVM, artificio Phyficofophfe 
nüm‘ DeCELIS Sandistuis.) MOSEH, Verifsi - T ' 
mus totius Naturae hifloricus 3 ä folo enim V E R A C E, m* 
fiüentia,Jpmine<X:motu SOLIS VERITATIS docflus 
n C^ IIK2VIt Gen. 1. u In principio creavit ELOHIM 
(L b L V M* H O C, aNatura Sc fubflantta fua, Hebraice 
propre habet SCHAMAIM, qvafi ESCH 
u MAIM3 IGNIS Sc AQyAij Ignis aqveus vel 
flis haudqvaqvam cognito. Frenum, fophifla, qvi legis 
vel audis haec, lingvae injicito tuae petulanti, Sc PhyficoChemi* 
ce (pnufqvam repraehendas qvid) fludere memento 3 ne (qvod 
non efl Sapientis ) dicasaliqvando, non putaram. Nonpu* 
deat re carbonum* Nec enim DEVM IPSVM pudebit 
Ignis, tempore ultimi judicij3 in qvo CELI magno impetu 
tranixentjEIementa verö calore folyentur? T erra aute,&: qvg in P 
10 
8 O L I VS V E R AE, 
Atq;Hominem tua 
effccifti, ut rebus abs te conditis domina- 
retur, 
Et adminiftraret Mundum in Sandli- 
tate 8cJuftitia, Re&itudineq; cordis judi¬ 
cium exerceret: 
Da mihi afsidentem thronis tuis 
PI8NTIAM,&menenumero fervo- 
rum tuorum fummoveas: 
Qvoniam egolervus tuusfum ac filius 
ancillae tuae,homo imbecillus ac vitas breuis, 
& minor qvam ut judicium ac leges poffem 
intelligere. 
Nam etiamfi qvis fuerit perfe<5his inter 
filios hominum,tarnen 
ablittua, nihiliacftimabitur. 
Tu meelegifti Regem populi tui,& ju- 
| dicem & filiorum tuorum ac filiarum, 
/ufsifti me^dificare Templum in mon¬ 
te findto tuo?&in Vrbe habitationis tuteal, 
tareinftar tabernaculi Sandfi, quodpr^pa 
rafti ab initio. 
Ac tecum unä eftS A PIS NTlA,<qv$ 
tua novit opera, qvaeque tunc afhiitcum 
Mundum efficeres, qvae fcitqvid in oculis 
tuis gratum fit, acredtum in tuis praeceptis. 
Hanc demittc e Sandtis Celis, atq; e S O- 
LIO GLORI/E tuae earn miete, utprae 
fens mecum laboret, atqve intelligam qvid 
acceptum fit apud te. 
&c. 
ciem extimam ) ejus, Pfal, 104.5. Lau date DOMINVH 
Cell Celor urn : 6cAqva, qva funtfuper CelosC videlicet, pnV 
muro & fecundum) laudenc Nomen DOMINI, Pfah 14ft 4 
Qvales lint autem A QVAE SVPERCELESTES; cujus ge. 
neris, fubftantia ate#Natura, nobisTheofophice percontan# 
aum. Innuentia,igitur, Lumine Motu SOLIS DIVL 
SVPFR rm BeTB«,n Nomine DOMINI dico, AQVAS 
oy btiKCbLESTES cfieumus cjufdcmq? generis Sc fubftan^ 
tiae, cujus erat LATEX ille sethereus incombuftibiliterarf 
dens^repertus, patrum noflrorummemoria3Patavn inltalia,in 
monumento vetuflifsimo.intra urnulam fidilem^intra duasaL 
tera ex auro altera ex argento ampullas, cujus liqvoris purifsimi 
virtute per plurimos annos lucerna hsec arilt, ut annotarunt in 
fuis antiqvarum infcriptionum colled:aneis Petrus Apianus Sc 
Bartholomaeus Amantius. •—-— ’ - •- tt 
ilia funt opera, exurencur. 2.Pet. jo. MVNDVS PHYsj 
SICOCHEMICE IVDICATVR, & THEOSOPHIcE 
IVDICABITVR IGNE. 
Secundo, SVPERIVS, non mixtum Elementis eo* 
rundemqifuperfluitatibus, fed per d^infe ( animatum tarnen 
NATVRA) congelavit, folidavric,corpus durum acfolidum 
conflituit atq; cfFecit, hoc efl, firmavit. Nam VERBO 
DOMINI CELI firmati funt, Sc SPIRITV oris ejus 
(Ruach Elohim, Emanarione Divina, ^238. ) omnis virtus 
eorum, Pfal. ^3. e». Spiritus ejus ornavit Celos, lob* 25* 13. 
Dixit enim DEVS, Gen* 1.5. FiatRACHIA (hoc efl, extent 
fio five expanfio folida, firma Sc compacfta 3 Vnde Latini FIR^ 
MAMENTV M, Germani eincX^cfic redle dixerunt; nam 
qvovis atre Sc adamante efl durior Sc durabilior3 Ccli foli^ 
difsimü qvafi are, fufi funt,Iob, 37, qvare nec Lucis aut I- 
gnisfui calore, nec motus pernicitace imminutionem patitur, 
nedum,ante diem novifsimum DOMINI,confumatur. Exten- 
dit IE H O V A H Celos folus, lob. u g. Efa. 44* 24. Sc 4y. 
12* Qvi extendic velut nihilum Celos, Sc cxpandit eos ficut ta* 
bernaculum ad inhabitandum. Efa* 40.22. Proprie Efaias 
54* 4, Et tabefcet, inqviens, omnis militia ( ornatus ) Celo 
_ . Meminit hujus rei etiam Her^ 
molaus Barbarus in corollario in Diofcoridem, ubi de Aqvis 
in communeagit; Ell Sc Celeflisaqva, inqvic, five potius 
Divina Chemiflarum, qvam &:Democritus ÄMercurius Trift 
megiflus novere, modo Divinam aqvam, modo Scythicum la* 
I ticem appellantes, modo hoc efl, Spiritum ex aetheris 
Natural Efleritia rerum Q.vinra ; Vnde Aurum potujentnÄ 
ja (flatus ille nec dum inventus (a Chemiaefophiflis puta,qvorn, 
proh dolor, plena fere funt omnia, nec in perpetuum ab iflis in* 
venietur; de Theofophis contrarium fufficienter demonflra^ 
turn efl in Amphitheatro hoc) Philofophorum Lapis, Sc fabu* 
lum conflat. Hoc genus laticis,ut arbitror (inqvit idem) fi* 
gnificat .Epigramma nuperrime in agro Pacavino, juxta oppi* 
dulum Ateflat inventum , opere laceritio ac perinde fragili, per 
imprudentiammanus ruflicaeprofcindentisibiterrain, corru* 
pto* Hate ille» Conradus Gefnerus MedicusTigurmuspag, 
S. de Lunarrjs herbis, Sc rebus nodlu lucentibus Epigramma 
pratfatum^thnicifmum vetuflifsrmum redolens,fic refert; 
Plutoni facrum munus ne attingite fures, 
( QvatuorEle* Ignotum efl vobis hoc, qvod in urna latet 
metarius qva* Namq; Elementa gravi claufic digefla labore 
tuorelementa* Vafe fub hoc modico Maximus Olibius* 
rie loqvitur.) Adfit foecundocuflosfioi copia cornu, 
Ne prsetium tantidepereat laticis* 
Intra hanc urnam altera urnula repertafuit, cum infcriptione 
Verfuum horum3 de qvibus vide qvoq? ptsefationem Libri de 
SecretisRemedijs EuonymiGefneri Philiatri. 
Abite hinc pefsimi fures* 
Vos qvid voltis cum voflris oculis emifsitrjs { 
Abite hiltic voflro cum Mercurio petafato cadu* 
ceato^* 
Maxumus Mkxumo donum Plutoni hoc facrum 
fecit. 
Haec ibidem* Graviter hujus ^qvae veritatem confir* 
mat Aucflor vetuflus in Apocalypfi SPfRITVS MVNDI 
SECRETI, fandle inter alia affirmans, Spiritum hunc (ficha^ 
maim,Celum,) aethereum in corpore aqvofo plufqvamperfedle 
glorificato exiflentem, lenfibiliter ardere in lampadeartificiofo, 
fine diniinutione aut confumptione fui, in perpetuum* Noflra 
qvoq? aetate hujufmodi larnpades,finc affufionenutrimentinovi 
perpecuo ardentes latice aethereo fragrantifsimo refertas,in mo^ 
numentis Sc antris vetuflifsimis Germaniselnferioris ac Grse^ 
ciae fuifierepertas, fcimusp teflari hiflorias Sc viros fide dignos. 
Tantae Sc tarn mirabilis, imo qvafi fuperWaturalis conditionis 
efl Ignis laticis hujus fuperCeleflfs, ut ardeatvafe arcflifsimc 
claufo, extingvatur fia mma ejus ab Sc in aerenoflro,vafe aper* 
to. iff gal)t cm anset waffet vnö femes / als vnfttc get 
meine waffet vno fewer. Hinc Phtlofophi PhyficoChemi* 
ci: Aqva noflra ignis efl 3 (E fl enim Schamaim,de aqva ignea 
fuperCelefli*) Corpora magis comburens, qv^m ignis vulgi. 
Hänc Aqvam vere mirabilem Sc mirificam C R E A TOR Pa k 
LOHIM Omnipotcns ordinavit atq* concefsit (cui< foli Sa* j 
pienti3haudqvaqvam Phyficofophiflis) invenire, etiam in rejj 
gionehacElenSentari. Vbinamveroc' Inunica, certefo* 
laq; SAPIENT1AE Minera, qvae Magnefia Sapientum, Sc 
Materia Lapidis Philm. debita ac genuina3 in qvam IEHO* 
V A H D E VS non tantum pofuit Sapienticg refervavit Ce* 
lum, Verum etiam Terram Sc Aqvam, hylin nimirum aut fej 
(Notate hoc 
Chemici hy; 
drargyrici.) 
rum ,8CCOMPLICABVNTVR, werUcnjufammcngerollet/l mmaMundihujus totius, mftacuprimordialfcatholico>adhuc 
RcucLlBE R, hoc eft, cortex interior Iigno adharens, CELI* I hodic exiftentia, animata ANIMAE MVNDI fcintilla Ca# 
Sc omnis militia eorum defluet ficut dcriuit folium de vinea, ^ tholica; ( fig. Amphith. hujus 3. Qyaeft.7.) «t mde, tanqvam in 
# j i — J?/1 /* «L h rG. ^ K ^ ^ ^ fVvirf i"/\ r% t-h A If FM A ^A D AA 
deficu.) m medio aqvarum, (qvoddam interflitium Sc dikrü 
men inter aqvas) & dfvidat aqvas ab aqvis. Et fecit 
DEUS Firmamentum, (utfit tanqvam firmifsima fornix, 
qvä DEVS fubjecit aqvis, <3c per qvamretinereteasin fublimi) 
divifitcj aqvas, qvxerantfub Firmamento, ab his qvsee- 
rant ftiper Firm amen tu# Et fatftum eft ita^ Vocavitq^DE US 
Firmamentum (Rachia,Extenfionem, Expanfione)CELVM, 
( hoc efl, Schamaim 3 ä Natura Sc fubftantia aqvarum ignea* 
rum: ficut Rachia, a qvantitate Sc qvalitate externa, hoc eft, 
extenfione Sc firmatione materiae.) Dubitet nunc ergo o* 
mnium nemo, Aqvasveras eflefupraFirmamentum. Be* 
nediciteaqvaeomnes, qvse fuper CEC O Sfunt,D O MINO. 
Dan. 3. 60. Extendens CELVM (Schamaim, dicftum Fir^ J 
manientum) ficut pellcm; qvi tegfs aqvisfuperiora (fuperfi^ I 
Sc ex fubjedlo MacroC^fmico Catholice fynoptico, Phyfico-* 
Chemice praeparando n«c nonChriftianoCabalifticetradlando 
earn, Catholice indagaret erueretq; cognitionem Creatons, Sc 
qvem mifit IHSVH CHRISTI crucifixi*3 Naturae Sc 
Creaturae omnis, ac px;r confeqvens ( eft enim veritati con* 
fentaneum) eorum qvoq? qvae funt fupra Celos (primum vide* 
licet atcj? fecundum ) hoc eft, Aqvarum fupraCeleftium, Scha* 
maim, Aqvarum ignearum vel Celi tertrj,tabernaculiDEISc 
Sanduarij Angelorum 3 nec non Suiipfius; innotefceretq? fic,ex 
Libro Naturae fynoptice Catholico, Theofopho, qvaenam fit 
mira Creatoris Sapientia, Potentia, Bonitas. Caufas V S V S 
Lapidis Philofophici ChriftianoCabalifticcDIVINI (fig. 
Amphith. hujus qvarta, ubi de VRIM Sc THVMMIM ) ex 
hifce facillimc oftendere pofiem fufTRftntes 3 fi fes cffet figillum 1 
frangere| 
M 
Pfal. iiyp 
2.Paralip# 
^8* s* 
2.Paralip, 
1. 9* 
Prov.8,2* 
Ioh. 9p