Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

PR OL O G US 
I N 
mere patefaeiunt i uti propter invidiam ftietito feprseliendendj: 
qvi ne initiatis qvidem communicare volunt. Hsecillc. Ad» 
hunc fenfum prudcnter interpretanda funt verba Sapientis noitri 
citata 3 Sc ea, qv« if 213. Objicies fortafsis, nafute,invidiam 
PhyficoChemicePhilofophantium, fuper Summom Natura SC 
Sc Arte Bono# Audi Rofinum Philofophum * D E l judicium 
eft, hancrem fcientibus invidiam invenire, non propter mundi 
avaritiam, fed ne malipercipientes hoc , ad prophana agenda 
fiant promptiores, <5£deeorum peccatis reddituri nnt Philofof 
phi rationes. En, habes q voq; verbis Zwingen jam citatis, 
refponfum fatis honeftum, fufficiens, juftum SC atqvum. 
too Sani tas orbis Terrarum.) Qvatrunt multi, cur mun* 
dus totus in malignitate pofitus i Refpondeo, loci hujus doctrte 
na nionitus: Qvia ftultorum plena funt omnia: aliasmundus 
non efiet immundus. Nam friultitudo Sapientum, lanitaseft 
orbis Terrarum* Vnde autem tot lnfipientess'Propterea, qvod 
non obsediunt monitis Sapientum, ir eg. Cur non obaediunt < 
Propria malitiä, qvae etiam arguet eos, lerem. 2» )$>. Voluerunc, 
habeant. Rex Sapiens, &C') V« populo exclamat Solo^ 
mon Eccl. 10.15. V« populo, cujus Rex ( Politicus, Ecclefta* 
fticus aut Scholafticus) puer eft; Choc eft, infipiens , if 35 ) Sc 
cujusPrincipes mane comedunt.. BeataTerra, cujus Rex 
(virtute)Nobilis eft,<& cujus Principes vefcuntur in tempore fuo, 
ad reficiendum, non ad luxuriam. Firmus enim populi ftatus 
coniiftit tn Sapientia Sc Prudentia Regis: debilis, in luxuria heb 
luonum, qvosperdit crapula. Eftcerte anima ficca, pru* 
dentifsima. Notate hoc vos,qvi eftis amphorae Bacchi’3 Sc et 
mendate (Iniftrum hunc vivendi ac bibendi modum X 0ottflcn 
fauffet ibc euc& Vlatten / ttand / atm/ VtK> gaolt# $mn 
tCeiiffd gabt in Die verf. 250 
200 Per fermones meos.) Per Legem atq* Do&ri* 
nam meam qvam vobis trado: qvae in Amphitheatro hoc, ex 
fonte Catholico triuno, dextre proponuntur* 
20$ Sum qvidem 8c ego mortaiis homo.) Diceretali* 
qvis, qvid DEVS revelaret myfteria fua 3 qvid communicaret 
Naturae fecreta mihiVMihinec'Qyis ego funK’nonne peccator,atq? 
ob id mortaiis i Sc, per confeqvens, tantis DEI Bonis atq?Do^ 
nis, hoc eft, thefauris S A PIE N T I AE aeternae infinitis,qvij* 
bus in hoc Prologo fit mentio, indignusc' Fateor qvidem,refpon* 
deo, talibus qvod fim indignus, attamen indigus. Audi Re* 
gem Sapientem, qvi nondum perfecfte ambulans in praecepcis 
David patris fui, immolabat enim in excelfis Sc accendebat thys? 
miama, tarnen in unius nocftis fomnio, omnium fuperiorum Sc 
inferiorum Sapientia repletuseft ADE 0,3. Reg* 3* flmul atqß 
rerum gerendarum prudentia, adeo, ut nullus'eipar exticerit: 
fum,inqvit il\e,SC ego mortaiis homo,fimilis omnibus,SCc,Talis 
etiam (dicere pcrgo) fuit Bezekel; impletus nihilominus Spirit 
tu D ß I, Sapientia, Intelligentia Sc Scientia in omni opere, ad 
excogitandum qvicqvid fabrefieri poflet exauro Sc argento,«re, 
marmore, gemmis, Sc diveriltate lignorum \ cui datus focius 
Achaltab: &in corde omnis eruditi pofita aDOMINOSA: 
PIENTIA, utfacerentcuncfta,qv«pr«cepitMo(eh* Exod.i$* 
3. Talis qvoeß David, qvi, cum literasnon didicerat, tarnen 
uncftione Spirit us D EI ex paftore effe<ftus eft vates, Sc Divina* 
rum rerum Docftor praecipuus^ qvibus adeo fuos complevit 
Pfalmos, ut omnes, qvamvis exqvifltifsimi poet«,ipfiflongo cet 
dant intervallo. Peccator erat, fcortator, homicida x attamen 
jufti nomen non amittebat,qvoties per poenitentiam Temper re^ 
furgebac* Helias, inqvit Iacob y. Cohjecftioni proefenti 
tempeftive occurrens) homo erat SIMILIS NOBIS, ( feb 
pTum, qvamvis Apoftolus, minime eximenscetui communi) 
affecflionibus obnoxius; <5£oratione oravit, ut nonplueret fut 
per terram 3 SC non plifit annos tres, Sc menifes Tex* Et rurfum 
oravit > Sc celum dedit pluviam ; Sc terra frucftum fuum. Haec 
ilk. Inftares objiciendo i Noli, amice, te comparare hifce3 ad 
fingularia organis illis flngularibus fingulariter D E V S eft ufus: 
Vocariones conhderans horum Sc tuam diverfas, diverfum ipfe 
judicabis. Eft aliqvid, refpondeo bone vir, qvod dicTs: Sc, 
revera,me deterruiftes, nifi tarn S A PIE N TI AE ipftus,qvam 
Sapientis obftarent tot, tales, ac tantae vocationes,invitationes, 
admonitiones, adhortationes Catholica^ imocomminationes, 
etiam Tub paena irac Divinsegravifsima, pafsimin hoc Prologo, 
merevocarent: VERITATISQJ AEternaeobftaretrefo^ 
cillaretq!PromiTsioGatholica3 invitans omnes, excludensne* 
minem, toties repetita, paullopoft annotata. Huic uni plus 
credo foliveraci, qvarn dubitationum tuarum plauftro fallaci* 
SAPIENTIAM igitur Sc Sapientem fapienter feqvar vocantes, 
Divinitus mead Divinapatiendaftimulantes.Curmemetipfum 
excluderem,finon excludar & DEO t Iterum qvis dubitaret * lu^ 
venis Turn, dicens, nondum incanui. Oppono j DEVS non 
eft acceptor perfonarum, Sec* ir 88* ip* 240. nec in Tola multi^ 
tudineannorum-D E O grata conftftit Sc docfta fenecftus , fed, 
&c.ut ii5:4. Sit qvoq^ folatio tibi atq^ exemplo juventus Iofeph, 
Davidis3Solomonis, Danielis,Hieremiat,Timothei, SCc* alio^ 
rumq? C etiam noftro feculo J innumerorum, non inftpientum, 
Ithefaurorum SAPIENTIAE inexhauftorumCDEIgratiaj 
poftefTorum. Idem ITt refponfum ad objecftionem defecftus vel 
carentiae linguarum variarum, puta, Hebraic«,Graecat,Latinae, 
^c^okt enim DEVS acitarcqvoqpSapKntcs^Do(fto)resix 
199 
zoo 
201 
202 
20} 
204. 
zo$ 
Z06 
207 
Sapientum multitudoeft Mundi lalus, 
3c Rexprudens, ftabilimentum populi. 
Qvapropter fermonibus meis erudimi- 
ni, 3cutilitatem percipietis. 
Sum eqvidem 3cego mortaiis homo, 
limilis omnibus,acq; ab homing qvi primus 
ex terra formatus eft, procreatus. 
In utero matris caro decem menfium 
tempore formatus Pam, in fangvine coagu- 
latus,exfemineviri,ac voluptate fomnum 
comitante. 
Qvin etiam natus communem haufi 
aerem, atq;in terram iifdem incommodis 
malisq; obnoxiam decidi, ac primam vo 
cem eandem,qvam omnes, plorans emifi. 
Infafciis curisq; fum educatus. 
Nullusenim Rexaliudnafcendiinitium 
habuitj 
Sed unusin vitam introituseft omnium, 
3c idem exitus. 
Qvapropter optavi, 
TI Amihi data eft: invocavi, 
TVS SAPieNTIjftcbvenit mihi- 
rjs, qvifolam Sc unicam callent hngvammaternam* Exempla 
in promptu funt innumera,ex omni gente, IE H O V A H eft, 
qvi da t os Sc SAPIENTIAM, Exod*4* n. Matth.io. 15?* 
Marc* 13* n# Luc. 12.11. Spiritus DOMINI locutus eft 
per me, inqvit David, 2.Sam. 23. 2. Sc fermo ejus per lingvam 
me am. Spiritu fancflo infpiratilocuti funt fancfti DEI homines* 
t.Pet.i*2j. Non eft igitur cur diffidas de gratia D El, cujus mi- 
fericordia ab «terno in asternum, fuper timentes eum , Pfal. 103. 
17« Exceptiones ift« tarn calvae non pofTunt patrocinari pigri«* 
tiae ac difSdentiae tuae, vcrfT* 143. Sc 158. Bone DEVS, qvam 
prolixum pofTem abantiqvis recenfere catalogum (etiam Ethnic 
cis non exclufis ) Scientiarum Sc Artium inventorum,inter qvos 
pars maxima lingvarum expers variarum 3 noftroqjfeculo Ea^ 
rum inftauratorum Sc excultorum, omnium Divinitus excitato* 
rum Theofophice^ docftorum Sc dudiorum, nifT inhiberet cala^ 
mu Lex praefationis* Hi omnes, inqvam,fueremortales, (Icuti 
ego, ru, nos fumus 3 qvin Sc peccatores* D ß V M nos hodie 
habemus eundem, qvemtum illi: Vnius ejufdemq? ELOHIM 
Creatoris C ad cujus imaginem Sc ftmilitudinem formati omnes^) 
fumus fabrica: Eorundem, qvorum illi, Spirituum bonorum 
utimur (mittenteeos DEO) minifterio, confolatione, defend 
hone, cuftodia, Sc direcftione viarum noftrarum; Eadem in 
mundo eodem fruimur N A T V R A: Eadem, qvae caeteris, u*> 
nius ejufdemq^ SAPIENTI AE «ternae in plenitudine tern* 
poris incarnat«, PROMISSIO veracifsima,Catholica,&: 
Nobis data.Qvaenam,dices,eft ilia, deqva tantopercgloriarisj 
cui tantn hdis < Probe refpondeojS APIENTI AM incarnandam 
audifti in Prologo hoc, audi nunc eandemincarnatam, ipftfsi> 
mam VERITATEM: Amen, amen, inqvit, dico vobis, 
hoc eft, Omnibus,cun<ftis, ftngulis ac univerfts, qvi credit in 
me, opera qvae ego facio,&: ipfe faciet,^: majora his faciet; qvia 
ego ad Patrein vado. Et qvicqvid peticritis Patrem in no^ 
mine me©, hoc faciam: ut glorificetur Pater in filio. Si qvid 
petieritis me in Nomine ( ir nr* ) meo, hoc faciam* Matth.17* 
19. accefleruntdifcipuli ad IHS V M fecreto. Sc dixerunt; Qva- 
re nos non potuimus ejicere daemonium illud 1 dixit illis IHS VH, 
PROPTER INCREDVLITATEM VESTRAM. (Re^ 
veraÄ: hodie 1) Amen qvippe dico vobis, ft habueritisfidem, 
ftcut granum ftnapis, dicetis monti huic, tranft hinc, illuc: Sc 
tranftbit,Sc NIHIL IMPOSSIBILE ERIT VOBIS. 
Hoe autem genus non ejicitur nift per oratione Sc jejunium. Luc! 
dtxit DOMINVSt Si habueritis Mem ftcut granum ftna¬ 
pis , diceretis huicarbori moro : eradicere, Sc tranfplantarein 
mare x Sc obzediret vobis. En habes. Clamemus igitur cum 
CHRISTI difcipulis; 6 D O MIN £ , auge nobis fidem. 
Modo tu, qvi Chrifto dedifti nomen, Theofophico exercitio dif 
diccris rogare Patrem in nomine IH S V H CHRISTI CRVu 
AM PHI THE A. TRUM 
z6 
7, 1. 
Adultitudo autemSapentum,^ famtas 
eft OrbiiPenarum:&Rex Sapiens,ßa- 
bilimentum pyuli fui 
ErgS accipte D IS 
^ per Jermonesmeos, fffproderit 'vobk. 
Sum qvidem(ff , 
^ fimilisommbmfEf 
qvi prior fa elm eft, ffftn fi- 
guratmfum caro. 
& Decem menfium 
fum-* in fangvine ex hommvs, ffj 
deledamento fomniconvenien 
Et ego natm accepi , 
Qf in ßmditer faciam , 
^ primam vocem ßmil , emifi 
plorans. 
Involumentls nutr 
magnls. 
& Nemo enim ex 
nat'witatls initium—?: 
Unus ergd introitm 
tam ,Cf ^ fimtl is exitm. 
Propter hoc^ optavßf'datus 
fenfm: ßf invocavi,me0* 
RITVS SAP1 6N 
ClFIXI, 8cCREDERE; poteris OMNIA. Vices 
riusinftas, dubitator, inqviens; Dixit hsec CHRISTVS 
Apoftolis tantum : ftcut c&illud Marc. i<5.17. Signa eos qviin 
me credidennt hsec feqventur: in Nomine meo dsemonia ejicient, 
dec. Non igitur umVerfaliter pertinent ad omnes Eccleftse Ca^ 
thoiic« miniftros, (nedum Chriftianos ) nec omni vel tempore, 
vel loco. Qvaero, Domine mi, nonnehaec qvoq? Apoftolis < 
Acdpite Spirituhvfandhum : qvorum remiferitis peccata,remit^ 
tuntur eis: Sc qvorum retinueritis, retenta funt, Ioh. 20.22. Et: 
Euntes in Mundum univerfum, predicate Euangelium omni 
Creaturae* Qvi crediderit Sc Baptizatusfuent,§:c.Marc. 15. 
i<;. Maxime Si igitur ilia tantum Apoftolis, cur non Sc haecc’ 
Si ilia vosexcludunt,cur haec potius ( qvemadmodum dicitis ) 
includunt i Mandatum feparatorium exhibete* Si promifsio^ 
nes de fidei virtute non ftnt Catholicae,cur confolatorierjs utimiv 
ni pro condone ad Vniverfosdin aute,cur (ne die a durius^ fabu^ 
lamini i o capita ftniftra 1 Cap.n.Epiftol« ad Hebrpos mecrr eft 
contra vos. Vereor,ft rediret omnium Chriftianorum magifter, 
neincredulitatem ^duritiem cordis egregie vobis exprobaret 3 
qvia rjs, qvae ( Confcientiae teftimonio convicfti veritatis ) fcitis 
eum vobis qvoqpdixifle, non credidiftis. Non igitur defperet 
qvifqvä, de Bonis ac Donis SAPIENTI AE A eternae Theo^ 
fophice adipifcendisx non eftabbreviata manus D OMINI 
omnibus in fide ac veritate invocantibus eum. Hiftoriam clau^ 
difanati per Fidem, Acft.3. tibi commendo. Oculis nunc, mi fra* 
ter, Sc Mente contemplare Amphitheatrum hoc noftrum to* 
turn, in luce eterna teinvenire docebit Lucem verita tis OMNIS. 
At Spiritu S A PIE N TI AE illuminatum efife oportet fpeda^ 
torem, qvi vult pertingere ad centrum : alias,hsec Divinitusper 
nos I heofophica, nox erunt. Hoc addo; Blafphemum eft, 
primitiva fuampigritiam (iP 1 S3*) & diffidentiamnonChriV 
ftianam,giganticevelle excufare Ecclefia, miraculis confirman? 
da# VERITATIS habemus promifsionem Catholicam, 
femel datam pro Temper, AEtern«,qvae non deficit in aeternum: 
incredulitas tuaeft ( tefte Chrifto Matth.17.20.) qvae Bonis ac 
Donis DEI mirificisobftat. DEI Opt. Max. conftans, 
firma ac rata Temper fuit, eft, Sc erit promifsio, ftgillo D E l 
fqvodeft EMES, VERITAS, figura Amphitheatrihujus 
prima^) roborata at^ firmata; videas modo tu, ne malitia 
diffidentiaq? tuaillius leviter excutiasaut impedias operatione 
atq? effed:um. Multi Theologorum ( ftc didlorumj multa e 
fuggeftis hiftoriccbJaterantdeFide,qvi ne atomo virtutis fidei 
operofaepr2efcntiam effecftu demonftrant. Negant iftifdebont's 
non loqvoD vita Sc f4<fHs,qvod ore ajunt. Contrarium pa^s 
trum Sc noftra memoria facftum ä Thedlogis non contemnendis 
ftt03ftitisipfi[3 fciunt ac teftabuntur alij. Mira Sc raraper 
Fidem operari ac impetrare debes, non pro Religionis Dodrina 
confirmanda, qväm (dt am abfqp tuo monitu ) fatis fbperfy cow 
firmatam efte fcio; fed ( notes hoc velitn ) pro Fidei virtu te ( ut 
decet Fidelem, A fide ftcdidhim ) Charitacisq» officio in Proxi; 
mum egenum Chriftianeexercendo* Idcsrco veltm crcdat o* 
mniumnemo, qvod ijftntvere Theologi, qvantumcuncpfenes, 
qvantumcunq^praediti contentiofa loqvacitate, qvivitiorum 
qvohbetgenere foedati, fuperbia, hypocrifi, avaritta, odio,in*5 
vidia,inebriatione,^:f3epe (tedta religione^) luxuria,ne^ledo 
Fidei dono operofae, mentisq?lumine,aifediones feqvuntur ani* 
males. A XIO M A : Qvantum qvisq? pacitur Divini, 
tantum habet Sc Fidei: qvantum Fidei, tantum mirificae vir* 
tutis. Fidem intelligo non mortuam lllam , Iacob. x% 
( qvatnonmagis fideseft, qvam diabolus Sancftus , aut homo 
mortuus , homo ) fed vivam Sc operofam, qvalis defcribitur2, 
Petr. 1 v SVMMAj Chriftiane crede3 ri heofophice vive3 
jejunans Ora in Spirituac Veritate,juxta Leges atc£ Docftnnam 
Amphitheatri hujus 3 DEVM teftor, Sapienter coliaborando, 
fiet, qvod alEHOVAH fin honorem fui, Proximi egeni 
Tuiq?ipftus utilitatem honeftam. Sc phydtaboli) Chriftiane 
petis. Vide#’^2.^ Similis omnibus.) Ex AdamprotopJa, 
fto, hoc eft, prirnum formato, qvi comedit malum, propsgatus 
terrigena7, eädem conditione ac Lege, qva ceteri. Qvapropter, 
hodie Rex, eras cadaver. Mors aeqvac ligombus fceptra. 
ict Decem menfium, &k.) Vt plebejus, in utero maters 
no, cujus fitus inter veficam Sc inteftina* Hinc exdamatio 
Realdi Columbi anatomiciRomani: o homo qvid fuperbis,in^ 
ter urinam&ftercora natus I Conftdera qv«fo, mi fra ter, qvid 
fts, Sc fuperbire defines : nonne foetor in exortu, bulla in omni 
vfta,efca verm turn in morte i 
205 Primam vocem.) Qyse iliac' fortafsis A mafcu* 
lorum3E femellarum: qvemadmodum annocavit Nobilisab 
Etb. I. V. D. de conjugio agens 3 Sc affirmant,qv« obfervarunt, 
obftetrices. 
toy Nemo ex Regibus, &'c.) Qvare Pettonius ArbiV 
ter X Heu,heu 1 qvam totus homuncio nil eft. 
2o<5 Similis exicuF#) Lex Gatholica omnibus pofita, 
femel mori. Hebr. p. 2z. Calcanda omnibus via lethi. Hora.i. 
Carm. Redtc Cornelius Gallus 1 
Omnibus eft eadem lethi via, non tarnen unus 
Eft vitDtcundlis exitijsq? modus. 
Perpende proptcrea,mifrater,qvam fit h«c vitafumo fugacior, 
umbra inanior, qvot laqveos nobis ft mat mors; nullo non lo^ 
co,nullonon tempore infidians. 
,207. Optavi») Optavit Sc invocavit,qvi SOPHIÄM 
fuperCeleftem omnibus prsctuJit Mundi hujus folennitatibus 
atq? thefahris. Sapuit certe. Obfervandum : Animi prb 
mum in eo oritur defiderium ardens,qvamobrem optacify )76.) 
deinpe feq\ritur invocatio, five prices. Tu fac ftmiliter 3 recur* 
re in Teipfum, nihil fupponas fex Sc in D E O ) in te (auxiliatu? 
ri atq? auxiliantis DEI promifsiones habes, ir 20p )impofsibi> 
le: Confidas in D O MIN O, ( ChriftianoCabalifttce obfer^ 
vandol intelliges 3 velis Theofophice, Sc confeqvens. Ex hoc 
fnndainento extrudlum O R A T O RIVM Amphitheatri hu* 
jus noftrum 3 confirmatum Matth. 5. s. Vigilant!« acconti 
dentiae eft hoc Chriftianae, non temeritatis audacis. Fuvnb 
ter crede3 inTimore D El vive; inSpintu^: Veritateje 
Or a, Sapienterqfi Labora 5 dabitur tibi fine mora: amicus LEI 
conftitueris, ^SAPIENTI AE fruduum^illius particeps 
fies. MensinebriataDEOvidet,tanqvam in fpeculo, DEVM 
in fe, fe in D E O 3 imo, qv« vult aut optat O M JN I A. y 239. 
Hsec Luna Cabaliftarum MicroCofmica crefcens,pJena^decre* 
fcens 3 acceffu , oppofitionediametrali, dechnatione S O LIS 
Divini. Lunacrefcente, juJTuDEI, aden.nc bpjrnusbomi 
Tempore Plendumj, DEVS »pfe: decrefcente, ora D fc V M ne 
tenebrarum poteftatibus tenearis ac feduceris afemita Veritatis 
recfla. Venitin m .) Qvando Non,nifiprius optaverat 
SC invocaverat. Non labor hicnodlis:atcp diei tmius. S 
dandum pro praemio ( DEI gratia)adipifcendo. verff. 17^.190. 
Hie fiftegradum^ fuper hoc Harpocratice meditare; eftunum 
ex iHis, qvse filentio potius, qvam fermone afieqvuntur, laudan* 
tur,commendantur. SAPIENTIA vera, non ex libris per fe 
Sc humanitus ^ izy* difcitur chartaceis,fed Divinitus illabitur 
nobis,& venit in nos: ä noftris ftudijs non, ut caeter« Scienti«, 
lucem recipit, fed fecumaffert, Scqvah de fuo IPSA 
ptuario in vir os non indignos (^ 1 p o.) r a d 1a ta tcß 1 H T Ä p 
fa per fe non prodeftqvicqvam ;SP1RITVSS OP HI AB 
fuperCeleftis, Divinitus in nos vemens, eft qvi mftruit, qvtdo^ 
cec, qvi vivificat, I S T V S? hoc efts 
tatur, expomt. Dignus IH S V H C H R I S I V n , 
SAPIENTIA Patris, folus accipere LIBKV M,( puta 
SS*. Scripturae, Naturae SC Mentis Divinuus nobis intufae) 
folverefignacula ejus» Hallelujah. Retfte dicitur} V!bi 
tus lancrt gratia operatur, ibi nihil proderit occult a tioP»/ 
nec manifeftatio eorum,ubi eadem deeft. Venfsimum hoceii 
Experientia edo<ftus}non femel comperi. fro^nYI,,eIfJomim 
adhibito, ponderantem fingula verba & emphafes 
aliqvoties legiffe Philofophos fecretiores, at.t o»ctem.s contul,^ ( 
fe cum qvibpfdam, Si tarnen non percepiffe mentsm ^ j