Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

SA'PIENTIAB AE T E RN AB, 
[ a; Melior eft, &c.) Qvia dat O M NIA, ut eft ir so. 
1 z<s3* Sc 2*4. Qyare Sc auro atcß argento,negotiatipne munda* 
| na,qvantumvisetiam pecuniofa,totius<|5mundi immundi gloria 
1 vana, longc praetiofior, cligibilior, optabilior. Vide if 103. 
1 SC 208. 
96 Eruditis interfum eogita.) Non cogitationibus aut 
fermonibus fcurrilibus,obfcaenis, imprjs, blafphemis; turpibus, 
ftultiloqvio3 aut fcurrilitati, qva? ad rem non pertinet,Ephef. 5. 
4* nee verbis maledicis, rabiose acfcabiosein Proximumde« 
bachantibus. Iacec , inqvit pia mente dodtus Erafmus , in fe* 
pulchro pectoris putre cadaver, unde ejusmodi exhalant faeto? 
tes, SC Proximum qvenq? inficiunt. Nihil fpirant de Sophia? 
Celeftis balfamo, Piorum corpora templa funt beneolentia 
<5£benedocentia Spiritus S APIENTIAE fanch,impiorum, 
fepulchra cadayerum. Neq? ullum corpus mortuum tarn eft 
deftitutum anima, qväm mortua eft anima relüfla a DEO3 cu¬ 
jus Signatura, phy, tanti faetores. Nec£ ullum cprporeum ca? 
daver lie obolet naribus hominum, ut fa?tor anima? fepulta? jam 
qvatriduum offendit nares Divinos omniumq* Celitum,hoc eft, 
Spirituum bonorum. Viva verba DEI loqveretur hngva, fi 
illic adeflet vita, DEVS. TERNARIVM, rejedione Bl 
narij, per Qvaternarium, uteft fecunda Amphitheatrihujusfi? 
gura, ad Monadis fimplicitatem,in nomine S A PIE N TIAE 
manifeftata; in carne,hoc eft, IHSVHL CHRIS TI crucifi? 
xi, pro viribus Divinitus tibi concefsis, Theofophicc reducere 
ftude j deq? S A PIENTI A_Chriftiano jejunio in Oratorio 
meditarej fohloqvia in Spiritu Sc veritate religiose exerce3 tuis, 
profeefto, HHOCHMAHEL ( qvod de Hebraeo DEI SA, 
PIENTIAM fonat j intererit cogitationibus, orationibus, 
foliloqvijs, medicationibus3 mundum in te creabit Sc confervas 
bit cor 3 Spirituminnovabitrecfluminvifcenbus tuiS3 Sancftos, 
Sapientes Sc artificiofos, in teinvenietcogitatus;, Osowyev&XMf, 
hoceft, Divinitus infpirando, teinftituetdeducetcßinventacem 
Agnitionis, Cognitionis, Cognationis, Vnionis atq? Fruitionis 
C qvemadmodum habet opens hujus Infcriptio ) IEHOV AE, 
CREATVRAE atqj NATVRAE,necnon TVIIPSIV85 
erisq* DEO id, qvod homini fua eft manus. Summa : 
Theofophice Crede,Vfive,Ora &Labora, certo certius,qvae di? 
xi, ut alrj, fic &: tu experieris. Qyi autem ha?fitat fide, non 
a?ftimetfeqvicqvamimpetraturumä DEO, atteftantelacobo, 
in fua Canomca prima. Qvemadmodum contra negantem 
Principia non eft difputandum, nifi de Principijs 3 ita carenti Fi* 
de, de nullo alio incumbit Orandum Sc Laborandum, nifi de Fi* 
de vera: ut,nimirum,Fides(qv3?DEI Donuin)Divinitusfibi 
infpiretur, in fe oriatur, augeatur ac confervetur. Qva habita, 
OMNIÄ impetrabisäDEO profpereq?tibi fuccedent. 
97 TIMOR DOMINI odft malum, &c.) 
Qyare^ Qvia DOMIN VS,qvem (utD OMINVMJ timet, 
ßONVSi odit arrogantiam Sc fuperbiam 3 qvia timet Ma? 
ximum, AE tern um, T erribilem, Fortem: odit viam pravam 3 
qvia timet omnia Videntem, Zelotem,Iuftum: os bilingve dv 
teftatur 3 qvia timet Optimum, folum Sapientem, Veracem: Sc 
fic TIMOR DOMINI INITIVM S A PIE N TIAE, 
qvod eft,frui IEHOV AH Longamini,Mifericordi,multoq? 
Benignitate, Videfigur. Amphitheatri hujus fecundam. Ha?c 
noftra ad Archetypi exemplar, ad cujusimaginem Sc fimilituj 
dinem ( Gen. 1.) fumus formati, reformatio* Bene homxni,qvi 
timet DOMINVM. 
98 Penes me efi Conf. & S A P.) Non penes fapien 
tes hujus mundi immundi infipientes, pafsim in ftatu Ecclefiafti* 
co Sc Politico, diabolica aftutia,impie regnantes: aut in fcholis 
qvibufdam Ethnicc,hoc cft,contra SA PIENTIAM veram 
On Sc ex SSae.Scripturae,Naturg$; Mentis pur^ libris,autThco? 
fophice,ve^Phyfice,PhylTcoChemicc,PhyficoMagice,&c.Vtfu. 
pra annotatum, fimplici veritate veraciq? fimplicitate docente^) 
fecundum Ethnicorum qvorundam deliria fuperciliose^fproh 
dolor) impunejuventutemfeducentes. SAPIENT! AE 
aeternae foliuseft Confilium, Sapfentia, Prudentia, Fortitudo: 
fine cujus Spiritus afflatu nemo unqvamvere Sapiens, Philofoi 
pnus, ConfiliovalensjPrudens, Fortis: fine cujus infpiratione 
Sc llluftratione, dodrina nulla vera, folida aut fana. 
?nn\iTT Per Legem meam, qvaefcintilla SA* 
1 ibNTI AE luftitiatq^ meat: Sc propterca conformis mihimet? 
JP • . ^g°ipfa Lex mea, Iuftitia, Veritas, falus <5^ Anima 
voluntate ln^Jtu° Sc muto imperia, pro mea 
^n° rr> .^,inc,P5SIniPerant) Ad verbum,principabunt, td 
eft, officio Principum, Dominorum aut Imperatorum fimgun 
9S 
9<> 
97 
98 
99 
joo 
101 
10z 
io3 
1q6 
107 
10$ 
I09 
no 
in 
0 Adeüor eBenim SAPl&NTIA' 
cunBis opbm$rtäioßßimi$:& 
rabile,einon]>oteB cempa 
Ego ( 77CÜC\bbocbmabj SAPI6N- 
EIAI habitoinconfilioy& ^ emdüü 
(um cogitatiombm. 
* TIMOR D 
lum, arrogantiam & fu 
pravam & os bilingve 
Meum eB C0NS1L 
GfV IE A Sy mea eB 
meaeBFORElEVDO. 
^ Per MS Reges (ff legums 
conditores Jußa decernunt 
Per mePrincipes & 
tes decernunt JfV SEIE 1 
SGO& diligentes m& 
ne vigilant ad me, inv 
Mecum funt^ divitia,(ffgloria, 
fuperba (ff Jußitia. 
& Melior eBfruBus mem O5 
pidepratiofo:(ff genimina 
In via Jußitia am m 
mitarum Judicii. 
Et ditem diligentes ** 
fauros eorum repleam-j 
D 0 MINE S 
m 
initio viarumfuarum, anteqyam qvicqyam 
faceret in principio. 
** Ab aterno ordinata 
antiqvü antequam Een 
Nondum erantabyßi, 
^concepta SR AM: 
rum eruperant. 
Nec dum& monies 
rant, antecolles EGO 
Adhuc Een am no 
mina, (ff ordinesorbis 
(ßvando praparabatCf 
qvando^ certa lege (ffgy abjffos: 
tur* . . Hebra?i, inter Germanos hodierno die viventes, Ger* 
manicevertunt, Rexregnavit, per&ßmgbtf* fleföniflet. 
101 Diligentes me,diIigo) Lege talionis 3 qviamat, 
eft dignus amari. Vide^ipo* Qvi mane vigilant) Qvi 
ä prima juventute, die ac nocftu,tempore antelucano, priufqvam 
cubitu furgat, meditando in Lege mea triuna, videlicet Naturae, 
SSae.Scripmra?«^ Confcientiae, vigilanter meqvserit, meinve^ 
metf Vidi f 7u 
joi • Divitia? & gloria, &c.) Subftantia multa Sc ma* 
gna: opesnon tantumfemper Sc in aeternum duraturse, verum 
qvoej? pecuniana? Sc temporales.Vnde patet,etiam divitias non 
fimpliciter eftedamnandas^ cum ex SAPIENTIAE laboribus, 
fingulare SAPIENT! AE fint Donum. Contemplamini, 
qv«fo, unius faltem opens PhyficoChemici, CathoJi«, (de Ca* 
S O L I V S V E R AE, &c 
Qvia melior eft SAPISmar- 
garitisj & omnia defiderabilia non aeqva- 
buntur ei. 
EGO S AP IS NEIAha 
Aftutia : 8cScientiam cogicationum in- 
venio. 
TIMOR ^EHOV/E eft odio ha 
bere malum, fuperbiam & arrogantiam, & 
viam malam,& os loqvens perverfitates odi 
Penes M E eft CON 
SAPISNEIA: EGO 
LIGSNEIA, mea eft FORTlTVDO* 
Per M E Reges regnant, & Principes 
decernunt ^uftitiam. 
Per me principes dominantur,& princi 
pes& omnes judicesTerr«. 
E G 0,diligen tes me,dillgo; qvatren- 
tes me,inveniunt me. 
Divitiae& gloria mecum fubftan- 
tia ftabilis 8cIuftitia. 
Melior eBfrudusmeus auro obri- 
zo,& proven tusmeus argento eleclo. 
Per femitam Juftitix ^ deduco, in me¬ 
dio femitarum /udicij: 
Vt diligentes M E hxreditare faciam ef 
fe perpetuum, &thefauros ipk>ru repleam. 
JSHOE AH poßedit ME princi¬ 
pio vix fux, ante opera fua ** ex eo tem 
pore. 
Afeculo ^ principatum habui, a prin¬ 
cipio ante Terram: 
Qvumnondum eflfent voragines, for 
mata S V M, qvum nondum eflent Fontes 
abundantes aqvis. 
Anteqvam montesfundati eflent,ant^ 
colles formata S V M ♦ 
Nondum feceratTerram, plateas, 
8cfummitatem pulverum Orbis. 
Qvando prxparabat Celos, illic E- 
RAM; qvando deferibebat circulum in 
fuperficie abyßi. 
C 
> 
balifttcis SC Magi'cis jam lubens tacco) ufum frueftumve tranl? 
mutatorium, tertia Sc qvarta Amphitheatri hujus partibus ve^ 
raetterannotatum3 mirabimimS A PIENTI AE in Natura 
( per artem ) vires atq; fecreta, <5£ confirmemini in veritate de 
veritate Thefaurorum SAPIENT! AE seternae Naturalium, 
vos S A PIE NTIAE verae theorice ac pracfticc ftudentes,Vi* 
de ßr 45. eo: 263. Sc 164* 
jo^ Melior efi,8fc#) Teftimonio DOI ipfius, lib.3. Reg. 
3.11. Vbi fic legitur; Dilexit autem Solomon DOMINVM, 
ambulans inprseceptis Davfid patris fui, excepto qvodm excel? 
fisimmolabat, Sc accendebac thymiama. Apparuit autem 
DOMINVS Solomoniin Gabaon per fomnium noefte, dicens, 
poftula qvod vis, ut dem tibi. Et ait Solomon 3 Dabis ergo 
fervo tuo cor docile, utpopulumtuum judicare pofsit,<&: difeer- 
nere inter ^onum Sc malum, Placuit ergo fermo coram D O 
MIN O, qvod Solomon poftulaftet hu/ufmodi rem. Et dixit 
DOMINVS Solomoni,qvia poftulafti verbum hoc, Sc non 
petiifti tibi dies multos, nec divitias , aut animas mimicorum 
tuorum, fed poftulafti tibi Sapientiam , ad dtfeernendum judi; 
cium ; ecce,fecicibi fecundum fermones tuos, Sc dedi tibicor 
fapiens Sc intelligens, in tantum utnullus ante teiimilis tui fue? 
rit,necpoft te furreefiurusfit; fed Sc hate, qva? non poftulafti, 
dedt tibi, diviciasfcilicec, Sc gloriam, ucnemo fuerit fimiljs tui 
in Regibus, cuncfcis retro diebus. Si autem ambuiavens in 
vrjs meis, Sc cuftodieris praecepta mea, Sc inandata mea, ficut 
ambulavitpater tuus, longos faciam dies tuos. Igitur evigi; 
iavit Solomon, & mteJligit, q/od eilet fomnium: cumq? vemft 
fetlerufalem, ftetitcoram area faederis DOMINI, Sc obtulit 
holocaufta, Sc fecit vidlimas pacificas, Sc grande convivium u? 
mverfisfamulisfuis. Omnis SAPIEN1IAE »ternsefruefrus 
bonus; Optimus, qviDivinus: perdurans in omne aevum. 
Vide ir 95. SCzo8' 
104, Deduco) Subintel. qvi adhatferit mihi. 
|o; Vt ditem ) Corpore, Spiritu Sc Anima 3 Bonisac 
Donis Corporis, Animae Sc Fortuna?, communi voce dnftis : In 
tempore, <5£in aeternum duraturis. Ihefauros ) Corporis, 
Spintus,Mentis, dnfloscj Fortuna?. Internos,Sc externos. 
106 DOMINVS poftedit me) Hoceft, Acqvifivit 
five genuit me. Verbum Canah,qvod acqvirerefigmficat, pro 
pofsiderefeu gignere ponitur Sc Gen. 4. 1. Poifedi virum a IE? 
H O V A H. Contra yeritatem nonnulli legunt, creavit me. 
ln initio viarum fuarum )Via?,(hoc eft, ElTe DOMINI^ seternae 
AEterniab gterno apternaigitur Sc SAPIENTIA ejus.Initium5 
aptermtas ipfa. Dicas mihi initiumviarum D EI, dicam tibi 
initium SAPIENT1AE ejus. Non ergo SAPIENTI A 
creatura eft, fed creatura? omnis creatrix. 
fey Ab aeterno) Apagefis, diabole, SAPIENTIAE 
DEI aeternuatem malitiose negans. Increpet te IEHOV AH* 
Principatum habui) AEqvaJem cum DEO poteftatem 
habui, anteqvam Mundus crearetur. Nafac enim Hebrseis do? 
minari fignificat. 
08 Concepts eram ) Ä qvo< a folo DEO* Aliud 
enim,praeter DEVM, eratnihil. Vbinam* In utero vel fi? 
nu Divinitatisimperfcrutabili. Terra,noli ntmisaltumfapere, 
fedfiftegradum, ne percontantemoppnmat Majeftas. 
J09 Montes gravi, Sic*) Ad verbum, immerfi efient 
Aqvis,Ä:in Terrarodefixi feu collocati. Parruriebar) Con? 
ceptione ut Divina concepts, ita partu enixa feu genita, no? 
bis imperceptibili, qva re d:inenarrando; Divunitus genita. En- 
fophjtnfinitudo, abylTus,nox, infipienter percontanti 3 Lux,Sol, 
fideli, fimplice.n SSa?. Scriptura? Ver rätern fapientercredenti. 
Acqvieverunt Pythagorei in fuo cujt^ etpet, jpfe dixit: Caba* 
liftse,in fuo emoru Hachamim, dixeruntbapientes : feqveretu, 
qvi Chriftianum te profiteris, Chriftianorum vrisevow, erede: 
cuiYillijin qvem credis. Conceptum Sc gemtum aDEO,non- 
neDEI filius jureefieac dicimeretur* Qyid ni* 
| o Et plateas) Et qvae extra funt. Per id intelligitur por* 
tio Terra? habitabilis, qva? extra aqvam apparet, qvam mox 
fummitatem five caput pulverum Orbis appellat: ac fi diceret, 
nondum difcooperueratfaciem Terra?, nec dum fecerat earn ha? 
bitabilem. 
fjt Certa Lege, ) Cum difponeret centrum Terrae, 
qvod eft purifsimum in medio ejus, Sc redigeret Abyfium , hoc 
eft, Aqvam Sc Terram,in figuramSpha?ricam aut circulare, hoc 
eft,globum Mundi inferiore conftitueret,certam ei indidic EL Of 
HIM Creator Legem atq* pr3?fcripfit,qvam pra?tergredi, citra 
ipfius voluntatem,nec audet nec poteft. SAPIENTI AE 1 E* 
H O V AEimmenfa? infinitarqj Potentiae argumentum luculen? 
nfsimum. Nota: Terram purifsimam reperiiiin centro Ter? 
rse, vox cft ufitata Phtlofophis utrisq^,hoc eft,tarn caeciitientibus 
SC claudic2ntibus,qväm videntibus, neenon via Regia inccdenr 
tibtis,S A PIE NT I AE vera? Docflnna? filrjs. CENTRVM 
TerrePhy(tcu,ubifit, miferiifti monoculiignorant. valeatiftoj 
rum imaginatio.Cupis realiter dtfeeref dicam: Adivulcarum3is, 
ex qvovis corpore terrene , obftetncante NeptuniJimpidifsima 
manu, Centrum ejus candidifsimum PhyficoChemicc manife? 
ftando,ad fenfusotnncs tibidemonftiabit: videbis tllt)d3tanges3 
guftabis3audies clfacies. Vifne qvid amplius* Philofophus 
meintelliget 3 non Sophifta. Magnum hoc qvod dixi. Vide 
figur, Amphitheatri hujus tertiam» 
11z /£the 
Timor 
DEL 
Sap.9.9. 
Eccl. 24. 
14*