Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

4 
tABVLARVM C RJV DO L~ 
r 
Ve nomine Inscribitur autem ista columella, Sexagesi- 
Privativo- ma privati vorum r quia quoties horum scrupu- 
rum. lorum Logarithmis opus est, præfigi debet ipsis 
exscriptis, signum — privativum* Et viciffim, 
quoties Logarithmus offertur cum signo—- 
privativo præfixo,scrupula per eiim non siint ex 
cerpenda ex sinistra Sexagesimariijsedexhac co 
lumella dextima privativorum. 
Columella Altera extremarum columella sinistima^ 
Arcuum. q Uæ e st arcuum Quadrantis, videbitur aliquibus 
supervacua, quoad usum in his Tabulis ; quippe 
cum partem earum necellario fecerim, Cano- 
nem ipsum Semicirculi, qui exhibet scrupula 
singula, numero 540 o 7 , eoriirnq; Logarithm os, 
qui vicem hujus columellæ supplent plerumq;. 
Adjuncta tamen est etiam hæc columella arcu 
um, primum ideo j ut partibus Quadrantis jun 
gerentur lui sinUs in divisione Sexagesimaria & 
Quadrivicenaria, quia in Canone Logg: Semi 
circuli, smus ipsi,di visionis denaria, certo consi 
lio sunt a me omissi, ut igitur eorum defectus e- 
tiam in his tabulis per Heptacofiada quadamte 
nus compensaretur : Deinde, litHeptacosias 
Chiliadi, unde orta est, responderet, utrobique 
nimirum client arcus additu Qua ratione prae 
cepta Chiliadis ex siipplememo perita, pleraque 
etiam huic Heptacosiadi possuntaccoramodari, 
etiam ilia, quae ultra metas harum Tabularum se 
efferant. Ad multiplicationes quidem & divi 
siones , quarum causa confecta est Heptacosias, 
columella ista Arcuum per se noti concurrit. 
%ATIO EXCERPENDI EX 
Heptaco/tade. 
ter 1 $99. & ufg* inventos proximos* sii mere in 
termedium 1 $zo. Accurate verb si egeris, quia 
59 ' ij^proposita, excedunt per 3". per hujus i- 
gitur excesses duplum 6", si multiplicaveris di£ 
fcreciam duorum illorum Logarithmorum 141, 
fiet 846: abscissa vero facti ultima 6. procreabis 
g5*.quod ablatum ab 1399, adstat scrupulis 
9b 10" relinquit justum Logarithmum 1314.de- 
bitum scrupulis 59* 13". 
Quæritur Logarithmus scrupulorum jb 
Ad fbioseinvehitur^fziz.ad fbif"ver6 143614, 
hic in tertio loco a sinistra Logarichmi incipiunt 
differre. Nam prima loca sunt eadem 44; inter U 
gitur duo utrobique succedentia, sc: inter 
36. eligitur aliquid intermedium 45. ultima vero 
duo loca implentur Gyphris , soffidt igitur sti- 
mere 444s o o. Accurate vero Agendo,multiplica 
Logarithmorum illorum differentiam 1600. per 
4, duplum scrupulorum abundantium v & curta 
factum, proditio, quod aufer a primo &ma^ 
jore Logarithmo, rcstabitz44$ 74 JLogarithmus 
piro fer. jb iz" 
Per temporaria minuta, quorum perpetua 
differentia est binarius, longe adhuc facilius ex 
cerpitur Logarithmus ; si verb minutis excer 
pentibus sccuhda adhæserint, transigitur ex ae 
quo & bono, ut prius. 
Per Arcus ver6 excerpuntur Logarichmi 
difficiliuSj Vide in sopplcmento Chiliadis Capite 
IX. Præcepturo IX. 
Per Sexagesima dextra excerpuntur Logar- 
ithmi privativi, siib finem quidem Heptacosia- 
dis (ubi eorum usus est) facilitate & ratione ea 
dem | verses initium vero,valde inæqualiter; sed 
horum initialium nullus est usus. Tantum hoc 
P R Æ G OI datus Arcus, scrupula, vel hoiræ & minuta 
p tu m 2. ^temporaria,per quæ j uberis excerpere Log- 
arithmum , non exacte reperiantur in aliqua 
linearum scue colutuellæ: pro Loganthmo eo 
rum, eligitur aliquid intermedium inter proxi 
marum linearum Logarithm os , saltem in il 
lis figuris, quibus primis a simstd Logarithmi 
differre inapmnt7una vel duabus; & tunc reli 
qua loca usque ad punctum, impleam Cyphræ* 
Aut si non pœnitet calculatorem laboris muti 
lis , potent is de differentia duorum Tabulæ 
HeptaccfiadisLogarithmorum,quæ minusculis 
characteribus est interposita, partem Secundis 
abundantibus proportionalem , subtrahere a 
Logarichmo majori, vel addere ad proxime mi 
norem, ubi Logarichmi (privativi) crescunt una 
cum suis numeris logisticis. 
P it m c e- Est autem, in Sexagesimaria quidem, ratio 
i»tum 5. hæc, sumendi partem proportionalem : ut ex 
celsum [unias duorum trium vclqaatuor Secun 
dorum] duplicatam, multiplices in differctiam, 
duobus Logarithmis interpositam, a facto re 
scindas figuram ultimam, restabit portio debita 
Secundis abundantibus, qu.x ablata a majori 
Logariihrno,relinquit quaesitum* 
Ut si debeat excerpi Logarithmus cum scru 
pulis 59 .13 b quæ cadunt inter tf.io b& J9 / .if // . 
expresiain columella sexagesimaria ; quorum il 
lis ad lacus positus est Logarithmus 139 8.6z.his 
11 f 7.8 7. cum differentia 140.75. Hic sufficitin- 
diseriminis observetur diligenter, quodLogau 
ithrtii privativi crescunt una cum seis scrupulis; 
cum tamen positivi, crescentibus ad sinistram 
scrupulis, decrescant* 
Par est ratio excerpendi scrupula vel tem- Præci 7 
pora, vel arcum, per datum Logarithmum, qui 
inter duos interciderit in columella istventosaa 
quibus figure post punctum penitus dissimulan 
das sent > aesinonadeilent: quippe cum etiam 
datus ad excerpendum Logarithmus interpun 
ctione careat. Sumitur enim edam aliquid me 
dium inter duo deinceps posita scrupula vel ton* 
pora vel arcus, & id quidem debet fumi vicinius 
vel uni vel alteri in columcllis,si etiam Logarith- 
mus in illam partem vergat. Ut si detur Log: 
19 Sooo.refjxidebit ei ex Quadrivicenaria i°. ijb 
fere•, ex Sexagesimaria 3b 3". Itaque valde osci 
tantem oportet else, qui unum hic Secudum ex- 
cerpendopcctctxtiamsi non valdeeogitationes 
intendar. Excipio Logarithmos arcuum,præser- 
tim verses finem Quadrantis: vide sepplcmen- fiUo^ 
tum Chiliadis, Capite IX. Præeepto X* 
Si quis tamen in use Sexagesimaria liberam Pr*cp* 
hanc aestimationem numeri Logistici, cuilibet 
Logarithmo competentis; mavult legibus a- 
stnngcrccertis, is sebtrahat Logarithmum da 
tum, ab invento proxime majore columellæ, & 
cum differentiae semifse, dividat differentiam, 
duob 9 columellæ Logarithmis, inter quos cadic 
propositus, interpositamjprgdibit in Quotientc