Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

ASTRONOMICVM CAESAREVM 
tem 
modus. 
Simile iudicium de Luna ferentes. Nam illi quoq? fuum horofco* 
pum vel afcendentem tanquam cum Sole non paruam communio# 
nem habenti, pauloq? inferiora Sole oriendo preftanti, aflignarunt. 
Afcendens vero Luna: eatenus a Solis horoicopo in ecliptica dire 
merunt, quatenus Luna d Sole differt, ita vt afcendens vtriq? pari 
interuallo, quo Sol Sc Luna feparantur, differrent. Afcendentem au 
Per parte for* tem Lunae fortunae partem vocarunt, ideo quia Lunae lit, corpus, 
cuna: intellige» 0 p eSj formam,huiufmodiq? accidentia fignificare, Partis fortunat^ 
dum alcendes f eu fortunae locus fecundiori afpeCtu vtens vna cum luminarium fp* 
Lunae. licitate praefagium optimum eft, quod idem in caeteris partibus di= 
fcernendis conlilium erit. Pars autem fortunae omnes alias excellit 
quemadmodum Sc luminaria ipfa quae huic praefinit, reliquos plane 
tas fuperant. Partis character eft & At triplex eft partium inqui 
fkio. Prima planetarum, Secunda domorum, Tertia rerum aliarum, 
Vltima in reuolutionibus annorum mundi vtimur, vnde caritatem 
I n"dioar* annon£e > vel vilitatem, abundantiam, defectum & huiufmodi, pra 
inuenie P no f c j mus , Fortunae igitur partem in praefentia habiturus organi 
° ^ fubordinati membra confidera. Rotam primo infimam & mobilem 
vides, cui index cum inferiptione ASCENDENS ineft, in rotula 
illa Signa duodecim feribuntur, per quae duorum locorum in Zodia 
co diftantia fummuntur, fi index gradui iungitur illi, d quo diftantia 
computare vis, Altera deinde eft rota, mobilis, fuperior priore,ofte 
forem T gerens,& characterem qui non modo fortuna:, fed 
etiam aliarum rerum partes reprefentat, quamobre inftribitur IN* 
DEX PART1VM* Hicvbi fuper locum illum, d quo nume* 
rans incipit, fiftitur. Huius inftrumenti vfus manifeftus eft, vt Io# 
cum partis li diurnum aliquem inquiris, principio solis gradum in 
Zodiaco perfpicito, cui indicem ASCENDENS applica, oftenlo* 
rem vero alium Luna: loco in Zodiaco adduc, Poftca indices vtrofcp 
inuariatos fimul promoue, donec ASCENDENS index gradum 
Zodiaci afcendentem contingat, Sc index partium extemplo locum 
partis fortuna: indicabit. Locum partis nocturnum habere volens, 
indicem rota: inferioris fuper locum Luna:, fuperioris autem fuper 
locum solis ponat* Deinde vtrumqj fimul,falua diftantia, quoad 
inferior afcendentem gradum in Zodiaco teneat, circum agat, fic 
enim fuperior index partis locum dat. Quamuis autem Arabes Sc 
praecipua aftrologorum pars,iftum partis nocturnae modum efferat, 
Etolemaus tamen in 88 Centiloquii fcCtione,.&prefertim in libro 
Apoteleimatum reprobare videtur* Perpetuo enim at O in 2), 
nec econtrario, tam diu quam noCtu partes eligenti pergendum do 
cet. Hanc diuerfitatem admonuifle obiter volo, non in hoc, vt Ara 
bum conatus improbem, fed quos nunq non reuereor, fed ut quid 
Ptolemeus hoc in loco quocp fentiat iudicaturo relinquam, 
f Imperatorius natalis Afcendentem in 9 g 3) m ■>> habuit 
Frf rfi y 1 Gandauiano fc? Horizonte,dum O h c, 3* m X, 3> vero 
CARQL1* y, g y ~ obirent. Partem fortunae collecturus inde, rotulae 
Imperatoris, inferne indicem ad locum 3) ducito (tempusenim eft nocturnum) 
ab hinc oftenfor T fuperior O locum demonftrat, ambobus po# 
ftea aequaliter diftates promoue (quod com ode facies,fi cera vtramuis 
connectas) quoufq?. afeendentis index gradum 9 m 3j >>, qui 
eft horofeopus natiuitatis, teneat, ibi enim confcftim oftenfor par* 
tium fortunae partem c fcz )<s m fS X ob oculos dabit,(e hoc 
fecundum Arabes,fed Ptolemaum lequens 3 gra. ^ mi. iu vi# 
debis. Sed nondum videtur fatis faCtum fortaflis, nifi natiuitatem 
etiam diurnam cernas* 
^[Regem igitur Ferdinandum proponas natum fub afeendente 9 
g : n: Medinac Hifpaniae Hora $ mi: ^7 ante meridiem. Quo 
Exempli! Re» 
gisFERDI 
NANDI, 
nomine iO in 3> cum parte fuerit eundum. Indicem proinde infe 
riorem, afeendentis nempe ad O gradum, qui eft z8 gra: ff mi: 
X fifte. Superiorem vero ad 3) locum fcz gra: ) mi: to nj. 
Quo faCto rotas vtrafq* manu Ieuatas circumduc, donec afeenden 
tis index horofeopum Regis, qui eft gra. z mi* ^9 ^ contin# 
f at. Et fortuna partis parte oftefor gra: fcz <s mi 1? m indicabit* 
>aulo ante diximus triplice efle partiuinuentionem, quarum fingu* 
las nunc oftenderetempeftiuum eft. Quoniam autem fortuna, pars, 
qua & Luna dici poteft, omnes alias dignitate fuperat/requentio* 
riqp reliquis omnibus in vfu fit, merito hicquoq? primum locum fi* 
bi vendicat, vt tanquam argumentum cum exteris partibus agen* 
di feprabeat. Quoniam vero futurorum pars, qua solis dici 
tur, prima ftatim omni in negotio fe offert (nam fi Iouis partem in* 
ueftiges, S olis pars fiue futurorum prafeienda venit) volo hanc etia 
priorem declarare, vfumqj huius inftrumenti per hanc apertiorem 
FaturorGpar» reddere. Futurorum ita<j pars in die fumniturd )) in O, noctu 
tifiinuentio, contra, hoc autem femel intelligas volo de omnibus in vninerfum 
partibus, vt d gradu Lunaufqj solis ad locum, iuxta fignorum fuc» 
ceffum pergas,totidem^ infuper gtadus afeendenti addas, ad ho 
rum^ finem futuri partem ftatuas. Hic fane modus eruenda par 
tis priori contrarius eft totus. In priori namqj a Q in 3> verfus 
ibatur indexcp primus s olis gradui conne&abatur, quod prclens 
cum Luna facit Scc ueluti nocftu numeratur in prafenti d O con# 
tra lunam,quod in priori d Luna in solem fieri foluit. Reliquum 
oftenforum negotium 8e operandi munus idem cum pradiftis, fi moi 
do principium an s ol an Luna fit bene cuftodiatur. 
Aliorum 
Aliorum quoQi planetarum partes, vel partium loca in Zodiaco fic 
inucniuntur. 
ffPars b queritur a loco eius ad partem fortuna in die, noftu co» 
tra Iouis accipitur in die d parte futurorum in locum 2f, nocte con 
trario, 8c afeendenti adiicitur, hoc eft enim barbare, partes proiicere, 
f Pars Martis fiue audacia interdiu d Marte in gradum partisfor 
tunee, capitur noCte e conuerfo, additurq? afeendenti. 
f Pars Veneris fummitur in die a ^ in partem futurorum, noCtu 
e contra, iungenda afeendenti. 
frPars Mercurii interdiu d parte futurorum fummitur, in partem 
fortuna,noCtuex diuerfo, dc iungitur horofeopo. 
Q.VOMODO DVODECIM DOMORV M. 
coeli partes in Zodiaco numeranda funt* 
Prima domus partes 
Pars afeendentis feu vita fumitur in die a % in Saturnum e re* 
gione noCtu, confertur^ afeendenti, eo quod idem fit diferimen Io= 
uis Sc Saturni,quod afeendentis eiufcp partis, vel quod equo fpacio 
diftant Sc Iupiter & afcendens Qfecundum ordinem fignorum nume 
rando) quo Saturnus &pars inuenta. Et hac eft generalis quadam 
partium omnium ratio* 
Pars Hilcch accipitur in die a gradu coniunCtionali (fi natiuitas 
fuerit coniunCtionalis) vel a gradu prauentionali (fi natiuitas fuerit 
prauentionalis) v% ad gradum j & proficitur ab afeendente. 
Secunda domus partes. 
Pars fubftantia in die 8c nocte, d domino domus fubftantia in 
gradum & minutum domus fubftantia, 8c proiicitur ab afeendente. 
Tertia domus partes.X" - (ditur afeendenti* 
Pars fratrum in die d Saturno in Iouem,node econuerfo, 8c ad* 
Pars beneuolentia fratrum in diei O i n b, in noCte econuer 
fo, q> fi fuerit b fub radiis, accipitur in die d Sole in 2in noCte 
cconuerfb,femper intellige adiectionem ad afcendentem* 
Quarta domus partes* 
Pars patris in die a Sole in b, noCtu econtra. 
Pars mortis in die a Saturno in a#., in noCte econuerfo) 
Pars Auoru in die a domino domus Solis in b, in noCte ecotra* 
Pars parentu fiue cognationis in die a b in o 3 in noCte econtra 
Pars hereditatum, tam die q noCte d Saturno in D. 
Pars nobilitatis natiin die a gra: 0 in gradum exaltationis fug* 
Quinta domus partes* 
Pars filiorum in die a 2*. in Saturnu de noCte a b in Iouem* 
Pars fcientia filii in dic ac noCte a o 51 in Iouem» 
Sexta domus partes. 
Pars azemeneindiea Satumoin Martem, noCtu cconuerfb* 
Pars feruojjt in die a Mercurioadlunam,noCtealunain ?. 
Pars egritudinis a domino 8ua domus ad gradum domini alcen 
dentis & adde ad gradum oCtaux domus. 
Septima domus partes. 
Pars coniugii virorum die ac noCte a Saturno in Venerem* 
Parsconiugii muiierumdie ac noCte a Venere in Saturnum, 
Pars contentionum in die a Marte in Iouem in NoCte econuerfo» 
OCtaua domus partes. 
Pars mortis in die ac noCte a 3) in gra: 8 domus, Sc additur defu 
per quod ambulauerit b in fuofigno,& computatur ab initio figni 
in quo eft Saturnus. (noCte econuerfo; 
pars plancta interficientis in die a domino afeendentis in j in 
Pars anniinquo timetur nato mors vel afflictio feu impedimentu 
die ac noCte a b in dominu domus coniunCtionis vel prauentionis* 
Pars carcerisindieaSaturnoinparte fortuna, in noCte contra. 
Nona domus partes. 
pars peregrinationis die ac noCte a dno domus 9 in c dom 9 9, 
Pars itineris per aqua in die ab in jf gra: 2B in noCteeouerfo* 
Pars religionis in die a mna in Mercurium, in noCte econtra. 
Pars itineris in terra a dno 9 domus vfqj ad principiu 9 dom 9 * 
Decima domus partes, turno in Lunam* 
pars regionis vel regni, Sc quid operis faciet natus,die ac noCte a Sa 
Pars regis Sc regni, in die a M arte in Lunam,innoCte econuerfo, 
Vndecima domus pars. 
Pars amicorum die ac nocte a Luna in Mercurium* 
Duodecima domus partes, 
pars inimicorum die ac noCte a dno domus j z in gra. domus y*. 
Pars electionis regis accipitur hora electionis in die a 2*. inSatur* 
nfi, in noCte econuerfo Sc computatur ab alcedente reuolutiois anni. 
Pars pacis exercituum die ac noCte a Luna in Mercurium, 
SEQVVNTVR NVNC MVLTlPLICES VARIARVM 
rerum partes, quarum in annorum mundi reuolutionibus vfus 
die fblet noparuus,vnde reru precia d; annonae 
conditiones iudicantur* 
parsordei a Luna in Iouem Pars oliuarum a Mercurio in 1) 
Pars Lentis a Marte in Saturnfi Pars vuarum a Saturno in ? 
pars Fabarum a Saturno in 
Pars Milii a Saturno in o 51 
Pars Ceparum a Saturno in 0* 
Pars Siliginis a Luna in Iouem 
Pars vini a Saturno in Venerem 
Pars Qroci a Mercurio in Satur.