Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

ASTRONOMICVM 
CAESAREVM 
Equlculus, 
Pegafus» 
Androtoeda. 
Triangulus, 
Ades; ’ 
Stelle fepten# 
trionales pri 9 
cum Sole oriu 
*ur, quaocci* 
<fut Auftrales 
contra* 
Taurus. 
Gemini, 
L 
fCanccr- 
qp Stellarum globus pofthac oftenditur, vocatus Equus minor vel 
Equus prior,caput Equi,quem quatuor quide,fed occulta aftra, confli 
tuunt,duo quas infunt ori j g dc j 7 Decembris fupra finitore ele# 
uatur, 1) Februariiinfra eundem labuntur. Alia duo fronti inheren 
tia,z3 Decembris fefe tollunt, 7 dc 8 Februarii rurfum precipitat- 
# Nunc Equus fecundus chorum fuum profert ftellarum zo, pariter 
autem, Equus volans, Equus Aereus,Pagafus,Equus dimidiatus, Ala 
tus, Arabice Alpherata audit. Ille quidem non integre fed Aluotenus 
condicitur, Quatuor ftellis lucidioribus de fecunda magnitudine inii 
gnitus.Prxfignior vna,ad radicem dextrp a!p,aut dextri humeri,quar 
ta in ordine ponif,vocata alias Yed Apherata,Marcab,ea 9 lanua* 
tii furgit,iterum e M artii occidit. Qux finealx dextra: efficit, Muf* 
eida peeafi alias dicta,oritur * Februarii, )9 eiufde occidit. Vmbi 
licum Equi capitif# Andromedx fummitatem tenens, Alpherata no 
mine oritur * Ianuarii,mox primo Aprilis cofmice occulitur. Quae 
autem Equi pectus habet ftella,tertia in ordine, Scheat Alpheratz no* 
mine,furgit j* Decembris,> 9 vero Martii occidit. Quatuor iam 
enumeratae ftella: quartum libi vendicant quantitatis gradum. 
<fc Andromedes figura pre oculis verfatur,aliter Cathenata mulier ap 
pellata,cuiusfyderis&fi i? ftellarum numerus (it, trium tamen ibi 
potiflimum ratio haberi (olet,veluti primae caput obtinetis,cuius pau 
io ante memini,quae 8c Vmbilicus Pegali dicitur. Secundae Aihames 
nuncupatae,in (iniftro pede (itac,magnitudinis terti x,cuius ortus in f» 
ne anni,occafus z) Maii.Terticequi Mirachin Vmbilico Androme 
dae,de 3 luminis ordine, quae 2, & 3 Ianuarii fupra, 23 dc z+ 
Aprilis infra horizontem it* 
>jc Vltimo triangulus,quigraece Sikt&toi vocatur,fe aperit, quatuor 
ftellis confertus, quarum quae eft in vertice huius tertie quantitatis, j 3 
Februarii afliirgit, zz Aprilis occumbit. Reliquae tres 7 & 8 dic 
Februarii videntur. Quarta vero IVIaii obicurantur. 
^[Hec de ftellis quae 18 Imaginib.Septentrionalibusinferuntur.Nu 
mer^haijt 3 <50 eft, Inter quas primp magnitudinis tres,Sccfac jo.Ter 
tie 3i,Quartp J77>Quintxf8, Sextp h> Nebulofa vna,obfcurx9* 
*" Sequutur nunc figna j z Zodiaci circuli p cuius mediu trafit ecHp 
tica. In Zodiaco obferuacirculu duCtu per medium eius,cui inuenies 
infcriptumiuxtacaudam rn, nomen ECLIPTICA.In illo circulo re* 
peries ex ordine (igna Zodiaci lcripta,per quae Sol, Luna.reliquicp pia 
netos continuo curfu feruntur,quorum principatum gerit Aries. 
'V’ Aries itaqp primum in ordine fydus ) 3 ftellis coflatur,tertii,quar# 
ti dc quinti luminis,quarum quae in cornu eft,tertia quantitate,decimo 
quinto Martii oritur, zz, Aprilis occidit. Altera quoq? cornu ftella 
eiufdem magnitudinis )z Martii oritur, j) Aprilis occidit. Vltima 
caudae,quartaeluminofitatis,furgit 30 Aprilis,&z<? ciuldemmenlis 
cadit.Subitautemhocloco mirari illos,qui hancvltimam caudx ftel* 
Iam exemplaribus quibufcia decepti,feptentrionali fupponere audent, 
cum tamen prius cum O occidat quam oriatur, zg enim Aprilis occi 
dit,3 o vero eiufdem oritur. Argumentum autem eft certiflimum atqj 
adeo infallibile.Quod quaecuqs aftra fint latitudine meridionali,prius 
cumfole occidant,quam cumeodemoriantur,Etquato longius diftet 
ab Ecliptica,tanto maturius cum Sole occidant, & ferius oriantur, 
Quxcunque vero polum verfus ardticum inclinant,ortum fuum prio 
rem occafu peragant,8c tanto citatiorem ortum,fegniorem vero occa 
fnm,quanto remotiora ab ecliptica fuerint. 
'tf Taurus fequens 33 ftellas complectitur, extra forma jj adhuc 
fcabens.In huiusdorlb apparet globus quidem ftellarum,qux dicuntur 
pleiades,a Pisone matre. Atlantides,ab A tlante patre,a latinis Vergi 
hp.Veftis inftitoris, Mafla, Gallina, Sepriftellium, Angli Butrio, quali 
dicas gallina,pullos fouetcm,teutho,Brurhenn.Prima& quarta plel 
adumcumO zj Aprilis, Secunda z^ Aprilis die, Ter da z<s eiufde 
©rtx,Sexto M aii occidue. Caput tauri in fronte hyades ftellas geftat, 
a grxeo verbo vetp, 1 quod eft pluere,deriuatas,fuccule alias, Palilicium 
£c Parilium fydus appellatum, Illarum vna primae quantitatis,oculo 
ineft,didtaAldebaran,que&Martisqua{itateparticipat, 9 aute Maii 
cum O oeddit zf eiufdcm oritur, 
3r Gemini terdifunt,qui dc <ti<Pv(jLoi vocatur j 8 ftellas corinentes,quas 
circum & extra conftitutione feptem alie exiftunt. In capitis fyncipi* 
teftellalucet fecundx differetix,apud Chaldeos Anelar, grxeis Apol 
linis aftrum nominata, j 9 Iunii occidit. Altera q ux caput fequentis 
gemelli ornat,eiufdem magnitudinis cu priori,dc a Chaldeis Abracha 
teus,a grxeis Herculis Aftrudicftfi, j 3 Iulii plane occidit,ori£ z j eiuf* 
dem. Earum autqux citra forma funt,prima Propus, latine Prxpes, 
qrd luminis,ideo dicta eft,q uod pede finiftru gemelli prioris pcedat, 
2B Cacer quartus / grxcen 9 ^H.(v@- / 9 ftellas habet,Quatuor pterea,qug 
forma: nihil addunt. Prima corporis eft nebulofa,animaduerfa aftro* 
•ogis,qfi in afccndente aut aliquo politionis circulo cum luminarib 9 re 
f 
Iu 
L 60 » 
Nepheloides.i,nebulofa,Syftrophe^ appellatur.Afcendit j 3 Iu 
lii, )$■ ei ufdem defeendit. Stella A fini meridionalis,qup eftquintain 
capite cancri, occidit )+ Iulii .emergit eiufeiem. Quarta: ftellas 
in capite cancri nomen eft,afino feptentrionali. 
fi Lepni quinto,ftella: funt z7, extra ftaturam corporiso<fto,vna in 
formiumnebulofa eft,fplendidior aut,qua: in pedtore conliftit, Tube* 
roni,Cor Leonis,pedtus Leonis,Bafilica,id eft,ftella regia,Chaldaicd 
Calb Eleced,noia accepit, Eft aute de natura Iouispcipue, Martis dein 
de 
de, prima ffiagnitudineinfignis.Scxto Augufti exoritur 8c eode die 
occidit. Altera ftella fulget in Leonis ceruice luba didta, quee 30 Iu y 
lii oritur. Primo autem Septembris occidit,Tertia quoque ftella inter 
lucidiores numeratur,q in dorlo magnitudine fecunda eft. Illa oritur 
jo Augufti, Odtobris i omnino occidit. Quarta pariter eft prime 
quantitatis ftella,caudam Leonis extremam occupans, Saturni colo# 
rem,&parum de Mercurio referes,Chaldaice Deneb AIazet,zz Au 
gufti oritur, quartoqi Odtobris occidit. Videntur etia alixftellx iuxta 
Leonis caudam,e quibus altera Triches,altera Rofa dicitur, Triches 
ftellanebulofaeft,quatcrines Berenices quo<j dicitur, Trichasenim 
grxei crines vocant. Oritur 9 Augufti, zy Septen, occidit,Rofa 
j8 Auguft. oritur, jf Nouembris occidit. 
RJ; Virginem fextus locusexcipit,ornatam ftellis z6 y inter quas dux 
prx exteris clarent,fcilicetSpica ^protrigetes, id eft, anteuindemia^ 
tot,Spicaeftdeprimaluminis quantitate,quam virgo finiftra manu#, 
fert,hac Arabes, Chaldaici aut Sarraceni Azimech vel Azimo,Lnher 
ixiis,Alaazel, Grxcis,Stachin,ve^tlatini vindemiatorem Erigone^ 
dicunt, Ea latitudinem habet meridionalem ab ecliptica,proinde occi* 
ditpriufquam oritur. Ortus fit zz, Septembris,Occafus j Odto 
bris. Protrigetes in dextra virginis ala,dictus,quali anreuindemiator, 
quia prxcedit vindemiatorem. Tertium quantitatis gradum tenens, 
odtauo die Septembris affurgit, z7 Odtobris occidit. 
& Librx feptimus ordo debetur, cui Iugo nomen alias cft,gra:ci fre# 
quentius Chelas appellant,antiquiores enim libram non nouerunt, 
fed Scorpioni duorum lignorum loca aflignantes,alterum, quod nos 
libram vocamus,ipli Chelas,id eft,brachia Scorpionis. Chaldei Che* 
las, Asubene nuncupant. In hoc ligno dux notantur prxcipu^ ftelle, 
Lanx meridionalis <lfeptentrionalis.Hxc zz Odtobris tollitur, 1. 3 
eiufdem premitur. Ilia z\ Octobris oritur, j 3 Nouembris cu Sole 
abfeonditur. N ouem alix ftellx iuxta libram informes confiftunt. 
m. Scorpius vel ScorpioodtauMIjStellis z \ coftas,vocat alia didtio 
ne Napa, Omnibus ftellis duxprxlucent,vnain corde fecudo lumi* 
nis ordine nobilitata,vnde dc cor Scorpioisnominatur,Chaldxis Ala 
trab,graits eft,ftella Martia,ftella quocp rapinx intendens 
quibufdam exponitur, Hxc j 9 Nouembris oritur, 6 Decebris ite* 
rumcum Sole fuccumbit.Secundaconlideraturin extremitate caudx 
Sorpionis,de quarta magnitudine, z$ Odtobris occides, z o Decem 
bris exurgens, Cum tres informes Scorpioni quocp affiftant, vna tan 
tum obleruatur,qux nebulofa eft,prope fpinam,fub fagittarii fagitta, 
Occafiim 30 Odtobris,ortum zy Decembris habens, 
Sigittarium nono loco,(lue Arcitenentem aut Chironem dicas, ide 
agis, 31 ftellarum fydus decoi£,cui nebulola vna in maxillo eft, qux 
cumSole Decembris occidit, j 8 eiufHemmenlisoritur.Pofthac 
dux alix lecundxquantitatis,formales ambx.vna poplitem Imiffrum 
habet,indies vix tribus horis fuper noftrum horizontem extans, Alte# 
ra eiufdem pedis vn gulam infignit.nobis perpetu 6 occulta,Stellx qux 
fafeiam capitisefficiunt,fatis alte fuprahorizontem noftrum tollutur. 
•»>3 Capricorni efficies decima eft,qui Egocerus,Caper, Arabice Alea 
rarus,imbrifer^ Capricornus appellat.Stellx huic z8, quarum vna 
in radice caud^’,tertia magnitudine,reliquas fuperat, Chaldei Deneb 
Algedi vocant, 44. Ianuarii occidit, 3 j eiuiaem oritur, 
xz Aquarius lignum penultimu ftellis $z coftituit,Ganimcdes,aIias 
Hidrydurus.ftelletres extra imaginem adduntur. Vas quod finiftra 
geritur,AmphoracV:Cotyledidtu,ftellashabetduas, Effufiove! aqua 
perfufa.alio nomine aqua Ganimedis j 9 ftellas continet,quarupo* 
ftrema,prima magnitudine paulo luminofior Fomahadt Arabice, j 9 
Ianuarii occidit plane. Primo Maii iterum eleuatur. Pannus quem 
ieua Aquarii cxtendit,tribusitellis notatur,harum fecunda, tertia Iu# 
minis dignitate,terria vero quarta conflant. 
$£ Pifcibus datur nouiflimus locus,infignitis z^ ftellis. No adeo qui 
dem claris, vt qux tertiam magnitudinem non excedant, grxei pifces 
ifyda?, Arabes Ichiguen vocant* ConneCtuntur autem hex cum filo 
•quodam varias appellationes fortito,nunc enim filum, nunc vineulu, 
nunc linea,nunc linum,nunc alligamentum, nunc cingulum, pifciutn 
fubaudi femperinominantur, N odus etiam in medio fili dc colligatura, 
ligamentum,coniunetio,commiflura, Syndefmos quo^ dicitur. Ille 
nodus Z9 Martii occidit, z$- Aprilisoritur. 
Sumatim Zodiaci ftellgnuero 3 reperiunf,primi luminis quintp 
Secundi noue,Tertii Quarti 133 Quinti j 05- Sexti zyNc* 
bulofa^tres. Hacleri^Septetrionales ftell^ declaratf funt,nuc cofeque 
ter de meridionalibus tranabitur,primumq? a Ceto exordiu fumetur, 
^ Cetus zz ftellis compofitus multifariam appellatur,Piftris,Piftrix 
Belua Marina,Leo marinus, Vrfusmarinus,& Balena,interreliquas 
ftellas tres lucidiores habet,quanquam non ita magnas,nec multo ma 
iores tertia quantitate.Prima Naris Ceti vocatur, Arabice Mencar, 
qux decimo Aprilis cadit, \6 Maii furgit. Secunda venter Ceti eft, 
ChaldeisBatenkayros,occidit i? Martii: Oriturrurfus ^ Maii, 
Tertia cauda ceti, Arabice, Deneb Kaytos nomen accipit,cuius occa 
fus zaf Februarii,ortus *j. Maii eft. 
^cOrion lucet 38 ftellarum numero, plerifqrinfignibus, afterilmus 
prxclanflimus omnium q uosccelum nobis oftendit,tum vifu gratifti* 
mus,tum cognitu facillimus,prxter quam in Maio dc Iunio,vbi paulo 
obfcurior,nec multa fui parte cernitur, Huiusnomina quoq^ multipli 
ciafunt, Audax enim, Sublimatus,Gigas fortiflimus,Iugulum infup 
veteribus vocabat.Siniftri pedis ftella primo fpledoris gradu Arabice 
Algeutzc 
Rofa. 
Triches- 
Virgo, 
Spica r 
Protrigetes- 
Libra, 
Scorpius, 
Sagittarius, 
Capricornus, 
Aquarius. 
Pifces, 
Summa ftella* 
rum in toto zo 
diaco, 3^.6, 
Cetus, 
Orion,