\
MICI CAESA
REI PER PETRVM
apianvm concin
NATI PARS SE*
CVNDA,
STRONOMICI HVIVS PARS
altera totius primi mobilis commodi
tates feuvfus completitur, quae omnia
prius per inftrumentu, meteorofcopiu
planum nuncupatum,oftcduntur, poft
denionftrationibus geometricis firmit
fime approbantur,&• hoc fubfidio finuu
cordarumqt computi. Admonitum ta
mcn lectorem pium hic volo,ne omnes
meteorofcopii praifentis vfus arbitre
tur fimul tradi, cofmographicos nem=«
pe proprio in volumine eft vifurus vber
tim, vbi etiam difcet non mode per hoc Sc i ftiufmodi meteorofcopia
plana, queuis huius negotii deprehendi polle, verum etiam per nume
rale quoddam meteorofeopium infuper adhuc adie&um, Praeter hgc
tamen fiquisdefideretmeteorofeopiorum a me repertorum vulgato»
rumq?ftrui3uras, feu fabricam, illum ad planifphxrium noftrum rele>
go, vbi preeter illud, Sc alia Icitu digna, omnium pene aftronomico
rum reperiet inftrumentorum ftrudturas,vt fic loquar, fiue com-
pofitiones. Sed quamuis nemo non cordatiorum reliqua pri
mi mobilis commoda, ex iam proxime fequenti triangu
lorum enunttiato fufficienter hauferit, nihilomi*
nus tamen adhuc rem magis apertam rudia
ribus efle cupiens, obferuationes quaf
dam cometarum pro colo-
phonefubnexui.
ENVNCTIATVM PRIMVM
Inftrumenti partes fiimmatim eiuIHemqj vfum omnerfi
breuiflimis colligere*
Organum
i
ASTRON. C AESAREVM
RGANVM HOC CVI NO-
men meteorofopio eft, eo quod ea qux
cumqp infublimi confiderantur, in hoc
vclutiob oculos ponimus, quatuor par
tibus conftat. Lateribus duobus, lim
bo 8c area» Per hxc enim quatuor,(phe
rici trianguli negotium omne,vius,co*
moda vniuerfa ad vnguem patent, cu#
ius equidem trigoni fingula commoda
quadrantibus quinq;, oftenfarus fum
clare, eandemq? exemplis euidentilfi^
— mis approbaturus, (imulae inftrumen<*
ti membra dedarauero. Sciendum itaq? duplicem abitum adhoc or
ganum patere, quorum primus arealis, fecundus lateralis dicitur.
Arealis in inftrumenti area, Lateralis in linea A B feu limbo BC
abfbluitur. Duo autem ad ingreflum huiufmodi defiderantur, per
qux alia duo velut adhuc incognita eliciuntur. Adhxc, quia in om.*
ni trigono redtangulo fphxrico quinq? fcitu neffariafe offerunt, id#
circo duplici opus eft ingreflu, quando fimplici hoc idem confieri ne^
j quit. Lateralis introitus bifariam haberi poteft, Primoii numerus al
ter lateralis in linea A B inuentuscummargaritanotetur. Dein
de filum in limbo promotu laterali numero alii fuperducatur, fic enim
margarita numerum arcualem oftendit, qUl inter lineas tranfuerfas
continetur. N umerum itidem fundamentalem, vt fic dicam, feu ba<
fim in linea A C per circulum ex B litera cadentem, perq? marga
ritam in A C vlq? porrectum indicat,vt m exemplo liquet. Nume
rus lateralis alter 40, alter vero 5-0 graduum fit, vnio 40 teneat
in linea A B inpun&o E, Filum autem latus aliud, gradum fc^
yo in limbo, quod fit in puncto L, exprimat, Sc margaritam circu
lum tranliierlum 30 vc^ graduum in punito G dederit, quod fi ex
quifitius traftes, gradus 2.9 m 30 occurrent. Cui rei demonllra»
tionem apertiflimam tertius quadrans exhibebit. Secundus introeu
di modus ifte eft. Gradus fo requirantur in linea A B, cuimar
garitaluperlocctur,pofteafilum fi tendatur per 40 aeque ac prius
3 o gradus ab vnionefeindi videntur,id quod in primo quadrante per
literam h infinuatur. Adhxc quomodo verius cognofcantur nume
ri areales, qui per tranfuerfales circulos fignificantur,quarto in qua
drante propoli». Quin etiam noto iam altero laterali, arealiq? ingref
fus arealis dicitur, idem duplici via abfoluendus. Prima, laterali nu=
mero in linea A B quxfito,margaritaqi ad eundem indufta, filoq?
in limbo donec arealis circulus i margarita contingatur, hinc inde
promoto filum in limbo numerum lateralem alterumdefignat, quam
rem fecundus quadrans habet; Secunda, lateralis numerus iam no
tus accipitur, per eumq? vbi filum tranlmiffiim eft,quoinloco area
lis numeri arcum fecet, obferuatur, illuc enim vnio figitur. Poftea ve
ro filo fuper lineam A B deduco numerus alter lateralis d marga
rita ofteditur,id quod in quadrante etia fecundo imaginari licet,fi pun
ctum e ignotum fit, Iam per numeros binos cognitos tertium igno
tum inuenire didicifti. Quartum igitur vt habeas pariter, quadratem
primum inlpice,in quo numeri omnes tam noti quam ignoti continen
tur, vbi etia quartus offenditur, qui in triangulo eodem bafis dicitur.
Nunc ad numerorum nomenclaturas veniendum, Quorum primus
eft,qui VTnnKvifOKp trianguli reprefentat, per A B lineam indicatus.
Lateralium vnus fuper iinea A B quxrendusfemperlinex A C
M referens, quod .trianguli K£»9vr©-', quali dicas latine perpendicu
Ium, fignificat. Quartus vocaturtriaqguli bffis, id eft fundamentu
Sc in linea A C quxritur, hxc bafis nofeiturfedulo per pumSu H,
Nam H D linea totidem, gradus quot linea A M continet. Hiis
ianumeris adiicerepotes,quintu infuper,per angulu H iftiustriagu
Ii intelligendum, quem fi reperire forfan malis triangulum inuertas ne
ceflumeftjitavtex H M bafim conftituas, A M vero Kathetum,
hoc enim fafto angulus H inpudtum A recidit. Et arcus R C
quantitatem anguli A exhibet, Hocigiturpadto, Sc his regulis to^
tius primi mobilis negotium, fi modo non plane communi fenfu ca*
reas adamuflim examinarepoteris. Huic vni intentus vttriangulum
fuperficieig? fphxrali congruum tuoproinftituto effingas.
rngrelTus i n .
ftrumenti du.
plex,
Arealis,
Lateralis,
Duplex intro
eundi modus
lateraliter Pri
mus.
/
Arealis ingref
fus Quid.
Que
iriai
fCtt
duill
Noftienclatu
ra numerord
trianguli.
'triar
reft;
alia
duo:
los
teft
Bafis quadrantis Primi Bafis quadrantis Secundi Bafis quadrantis Tertii Bafis quadrantis Quarti Bafis quadrantis Quinti
