Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

IAVRINVM. RAAR. 
AVER A,vel,vt pleriq;habent,Iaurinum,veletiam laniium. memora bilis Vngariz vrbs, 
dfiniftrum Danubij latusextenía, ad dexteram ripam amnis,ibi Danubiuminfluétis,cui 
1o0men à nigredine Coruus cft, àquo ctiam nunc,vulgó,;idiomate Germanico,vibéipfam 
Xacb nuncupanr.Hunc fluuium pleriq; veterum A rrabo nem,alij Narrabonem, vtPlinius, 
iuncuparunt, & limitem conftituerunt, qui fuperiorem abinferiore Pannonia diuidiret, 
oco,natura & conditione fitus, admodumfirmo, in quem Vngari,difficili & diuturno 
xcllo,quod cum Carolo Magno per octoannos gcflerunt,poritsimum fecum liberis, vxo. 
ibus & fortunis fuisreceperüt, & praefertim in magna vicina Danubij infulam, Schutam, 
quam vallo,caftellifq;impofitis vbique prafidiis munierunttum enim vrbes nondum ha- 
bebant,quibus tutius fefe fuad; tueri poffent.lpíi vero caítra ad Arrabonem, vbi nunclaurinum eft, collocarunt, 
quibus munitis,contra Francos prafidio loci,fe tueri pofle fperabant, Nam cum inter Arrabonem & Danubiü,ad 
confluentia confediffent, à duobuslateribus vtroque amnceíe tuebantur, à cateris partibusaltifsima offa; valloq; 
fe munierant,quibus& paludes fpem defenfionibus przbebant. Pari intentione,& hoc noftro tempore [Imperato- 
tes Augufti Vngarie Reges hunc potifsimum locum delegerunt, vbilimitaneat & validam arcem , ac firmum 
prz(idium contra Turcarum & Barbarorum tyrannidemcollocarent,De quoStrephanus Pighius in fuo Hercule 
Prodiciolaueram verfus,inquit,ex Comario opido,proficifcimur, Danubio ad finiftram relido. Nihiloccurrit in 
co itincre nifiviíutrifte,atq;dolendü homini Chriftiano, Totusenim illePáno nici Limitis tra&us, Turcica rabie 
deuaftatus eft; Agri vbig; cernuntur incultiimona(teriorum & edium Sacrarum ruinz frequentes,pagi defolari,& 
vici per campos rari,& exiguijin quibus vix aliud reperias,quàm paftorü & miferorü rufticorü quadam tuguria, 
[aucram appulithora poft meridiem tertia Princeps Carolus.gratum moxecius aduentumteftatureaciuitas 2 pro- 
pugnaculisingenti eneorum tormentorum applaufü.Iacetin barbarico, ad (iniftram defluentis Danubij ripà,ex- 
'enfa ad dextrumlatus amnisjibi Danubium influentis,cui nomenà nigredine Coruuseft,à quo etiam nüc vulgo, 
'diomate Germanico, vrbem ipfam Raeb vel Raeffnuncupant.Epifc opatu cftinfignis,& mercatura,negociatio- 
nibuíq; pro temporum (tatu;non infrequens obfitusopportunitaté. Natura enim loci, vrbs valdé firma eft pala 
dibus Coruo, ac Danubio,magnaex partecin&ta.Caftrireliquie antique, & cippi fepulchrales,cum fculpturis & 
imaginibus togatis templi parietibusinferti,demonftrant vrbis vetuftatem, & Romanorum olim co loci , fuiffe 
hyberna.Noftro fzculo tandem Diui Czfares AuguftiyFerdinandus & Maximilianus Imperatores muris ing:nri- 
xusfofsis ac propugpaculisampliffimisadeo munierunt,vt nunc videaturinexpugnabilis.Quapropterduo valida 
iemper illam obtinent przfidia. Hungarorum videlicet equitum,& Germanorum peditum,quz perpetuisceam cx- 
cubiis,ac ftat o nibus aduerfus Turcarum infültusiinfidiafque tutantur.Stabant in ripa parati pontones , quibus 
Danubium CarulusPrinceps cum fuo comitatu atqueimpedimentis traliceret, appellentquein ripam aducrfam, 
tormentorüznceorücü magno tonitru, morebcellico, fitapplaufus. Erantin armis ante portas prxfidiarij milites 
przfedi vrbis,atque praefidij, necnon ma giftratus cum przcipua nobilitate,qui obuiam venientes,aduentum gra- 
rulantur.Ipfe autem nercliquum dici perderet, petiit, vti mox ad opera vitenda circumducercetur. Promp:é fatif? 
factum eius defiderio, & confeftim accitis equisquibus veniipfe familiarefque, fi videretur poffent , circumire 
cepit muros & aggeres; perluftrarefoffasac propugnaculaamplifsima, abarchitedtis peritifsimis elaborata. R e- 
cognouittormenta,machinafquc bellicas depulforias,& Penetrauit per meatus concameratus fub agcer'bus é 
quibus foffz defendi, & propugnaculis laborantibus,dariauxilia poffent, Egreffus deinde portas , confiderauit 
propugnaculorü atque meeniorumítru&uram ,foffarumquelatitudinem,atque profunditatem .cun&arum re- 
rum caufas& rationesdiligenterindagauit.Poft occafum itaque folis,nocteiam fübobfcura ,in pretorium dedu - 
Qus eft;,ad przparatum hofpltium, vbi fumptibus Salmonij Comitis, cum totacohorte fua magnifice excipitur 
epulisearum rerum varietate & copia [ptendidis,quàm conuiuarum exquifito deleto Principe dignis, Aderant 
enim ineius menfa, femper prefe&ti centuriones,& viri experientia militari infignes.Poftridié mané,viditarmen- 
atrium & granaria: inturrim altamafcendit; exqua fitum vrbis,Danubiicurfüm , circumiciaque regionistra- 
cum acoppida contemplaretur. | mE 
Hzcex itinerario Pighijin quo SereniffimiPrincipisIulie iter Romanum doáiffimé defcribitur. Sed nunc la- 
mentabilisdeTaurino inftituenda narratio,quaz inaiorecalamitate afperfa eft,quo minus talis omnino exfpc&ta- 
vatur cafusdeiíto propugnaculo & munitioneque cum prorfus inexpugnabilis iudicaretur, tanquam vnicum 
propugnaculum & vallum barbaris opponebatur. AnnoJ$ 04. MenfelIulio Sinan Daffa, magnas Turcarum co. 
piasiin Vngariam introducens,arcem Dotis,& montem S, Martini, in quo monaflterium propé munitum,dediti- 
onc occupat; mox [aurinum acerrima obfidionecingit, füb vallorum moenia, adipfas munitioncs& foueas,bar- 
oaras & infeftascopiasfubducens,muralium machinarum fulmina indefinenterin obfeffos emittit, DieXXVI , 
Auguíti nauigiis Danubium traiicit, multi , & prafertim Tartari natando, flumen fuperant , & occupatalInfula 
Xchuta, in qua Chriftianorum«aftra erantdifpofita,no&urno tempore, fubitairruptionefacta, magnam ftragem 
*dit, caftra occupat; omnia vaftatac diripit, & multiscefis, totum exercitum diffipat, multam predam, & decem 
Galeras bené munitas co nfequitur. Hac vidoriaBaffaelatus,laurinum deinde grauiore ob(dione,& frequentio- 
übus machinarum idibus premit, fa&tisctiam cuniculispropugnacula quzdam funditüscuerrit , & conti. 
nuataquinquedierum oppugnatione fatigat; Ita, vt Comesde Hardeck Perlinus, & reliqui militares 
praefecti metu perculfi, deditione, tantum propugnaculum die 15. Septembris hotti tradi- 
derit, quiillud nunc Occupat, & pro veteri confuetudine fua, maioribus 
X pluribus munitionibus firmius muniens, infcftum 
vicinis Chriftianis prefidinm ibi 
cenet. 
S 
4 
PEMEX T WW ru UNE, anm