Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

TVNDERA. 
TNDERA Opidumeftelegansfitumin ea parte ducatus Slefuicenfis , quam Frislan: 
liam minoremappellantloco fertilistam agris quam pafcuis. V fürpandi iuris Lubeca- 
ai facultatem , ab Abelo Duce Zudlandiz, quem poftea fibiRegem Daniaíciucrunt. 
ciuibus Tunderenfibus Reinhardus Minoritaimperauit , Anno ànato Chrifto 1245. 
-ubecenfis fenatus,vtfui iuris copiam faceret, quod Imperator Fridericus z.ipfi con- 
irmaueracper literas rogatus;illius defcriptionem mandauit Henrico Brunfcencenfi, 
qui àfecretis ipfi fuit:attulitidem codicem,in quo ius municipaleperfcripfit, anno co- 
lem,qui fupra expreflfus eft;i243. Ménfe Maio. Eiusrei teftimonium extat in eodem 
llo Tunderenfium codice, Frequentes nauigationes iftucinftitutz,celebritatem opi- 
lo conciliarunt. Arguunt nauigationum oportunitatem infignia: quorum vicem 
oraftat nauis.Effuderuntfe marini fluctus, horrida tempeftate commoti adEcclefiam 
ypidi primariam vfque altitudine pedum duorum & femis Anno Chrifli 1532; Proditum hoc eft memoriz, incifis 
»allim murorum in parietes Cruci bus, 
Nunc veró iactis obicibus circumquaque fpacioaliquot milleiugerum ara illa contra iniurias efferuefcentis & 
"euientis oceani occidentalis munita cít. Ác noftraquidem ztate 1555.18, lunii moles cataractam habens, firmata 
»(t,8z mari oppofita:ac producta illa ab Hoier ad Co hart víque, 
Non multo poft nempe Anno 1564. Illuftriffimus Prin ceps loannes Senior molemaliam iuncta cataracta confti- 
tuitquzà Rotebul ad V Vidiagart vfque porrigitur.Hinc euenit,vt nifiinteruallo magni miliarii nauesad opidum 
iam appellerenon poffint, Tempore autumni & veris traiicere duas cataractas poffuntLiburnicz & Ícaphz,eafque 
ipplicare ad arcem,quz opido vicina probé munita & ducis Adolphi laudatiffimz memoriz,hzredum eft, Perua- 
xata habet fama, Angloshocia loco naues conícendiffe,qui in Angliam fic modoappellatam traiicientes, ibique 
"anfidentes Britanaueantiquicus nuncupatz,nomen mutarunt Nam aonloagé remotum eft opidumab eo loco, 
juietiamnumnomen Anglorum obtinet:Diftat TunderaFlensburgo miliaribus quatuor:Slefuiga octo:Hufto fex: 
Lundo Dithmarfarum octo. 
ExArchiuo opidi Tunderenfis antiquum eftmihi communicatum priuilegium,cuius hicinitio memini, fub tali 
verborum forma,In nomioe fan&x & indiuiduz Trinitatis Anno d »minicz incarnationis 1243. R egnanteSereniff. 
D.noftroFride:ico ^ ecundo femper Augufto, lerafalem & S:ciliz Rege, confcribi fecerunt confulesciuitatis Lu- 
;ecenfis ciuitati Tunderenfi, ob honorem& d lecioaem Domini Abel llluftris Ducis Lutiz,& adinftantiamac 
»etitionem fratris Reinardi, Ordinis Frarrum Minorum Daciz miniftri & eiiam pro dile&ione ciuium de Tunde- 
reluftitiam ciuitati Lubecenfià Gloriofo fundatore di&tz Ciuitatis piz memoriz Domino Henrico nobili duce 
Sueuiz,Bauariz,Saxoniz, Angariz, Gc Nordalbingizindulram & priuiiegiatam.Poftmodum veró ,àgloriofiflfimo 
Romanorum Imperatore Friderico primo confirmatam & fuo ftabilitam priuilegio,deindeàáR egibus, Principibus 
s Dominisapprobatam & roboratam, Nunc autem ASerenifT.D.noftro Romanorum Imperatore Friderico II.Ie- 
rufalem & Sicilie Rege,quinunc regnat,priuilegiatam,ftabilitam atque confirmatam per omnia Ciuitati Lube- 
zenfi figillo aureo perenniter confirmatam. Omnibusigitur hanciuftitiam feruare volentibus , gaudium fit & pax 
in D.N.Iefu Chriftoquieft benedi&usin fecula feculorum, Amen. | 
| IN VRBEM TVNDERENSEM EPIGRAMMA. 
Exiguo quamus [patio compretifa fit Orb Per quem nauiculi meretsportantibus itur . Nobilium quoq, finitima pauluma, remote 
Non tamenomnino Tundera laudecaret. Vt mercaturam cuius baberequeant, —— Sunt «rces aliquot Tunderapulcbra tibi, 
Nam pulcbré fiructas bec in fe continet edes, Nauibu bunc Anglus non rar ,Belga,Scotug, — Necfacundatuis à finibus ora vecefit 
Annua cultori data, alimenta (uo, Ac variis portuim mercibus ingreditur. — Longiw,à prifcis Auglia dila viris. 
"ertilis bic primum feges e5t inpinguibus aruis, Effigies igitur tua funt infignie naui: Creditur binc Anglos olim migraffe:fuuma, 
Pratag, graminibus luxuriare folent. Hac pti veteri Tundera more foles. Mutatiffe folum:quaratione,lattt. 
Ic fimul Hefperium fua brachiaporrigitequor, — Arx Ducu eft muris, vello circumdata fff* H«: funt,queis merito nusic commendabilà effe 
Ex cur (a portum con[lituitq, (uo. Vndid, vicini edificata locis. — Verlibusin paucis Tundera parua pote[t. 
OITINVM, 
sinum Opidum vnà cumarce quz modo Epifcoporum Lubecenfium primatiafedes;ab Adolpho IT, 
:'omite Holfatiz, V Vagriz,Stormarix ,& Gehovvenbuorgenfi,extructum eftà quo etiam infignia , & 
as municipaleaccepit.Epifcopatusautem Oldenburgerfis qui nuncad Lubecenfestranslatus eft, ab 
u Jttone Ll. Imperatore fundatus eft Anno Domin: 952.qvi conftituitibi Marconem I, Epifcoputn. 
Hancarcédictus Adolphus II,vnà cü trecentis marfis(3co.S teram anbt)ac poftulatione Henrici Leonis;Epifco- 
patuiOidéb urgenfi circaannum D.r59.atribuit:cum id-m fe facturum antea Vicelino Epifcopo Oldenburgenfi 
»romififfec.Hac ratione arx illa fedes Epifcoporü Oldenburgenfiü,& deinde pofttranslationé Lubecéfiü fa&a eft, 
Mortuo Friderico l.Rege Daniz, Lubecenfes nullo indi&o bello Holtztiam inuadentes Trittouiam & hancar- 
cem vnàcum opidulo expugnaruntfed poftmodum aufpiciis Chriftian: Holfat Ducisà loanne Ranzouio Equi- 
'eaurato & nobilibus Holfaticis recuperata funt,Lubecenfibus io fugam conuerfis & cafis.Arxautem hzcà Chri- 
liano IIL Rege Daniz certis conditionibus Epifcopo Lubecenfi & Canoricis reftituta cft. 
Memoerabile eft,quod olim circa Oitiaum accidiffe, Annalibus Coenobii Arenibock proditur,nimirum,Nobi- 
lem quendam virum infigniter improbum, & cuiin deliciis crudelitas erat,nonlongéab hoc opido duob. circiter 
miliaribus habitaffe,tantaq; immanitate przditum,vt x1.homines ptopria manu internecioni dedcrit,feq; diris de- 
1ouiffe,)niadhucvnum,quo numerum duodenum implererinterfeciffet, Hic cum ex opido Oitino eques domum 
fe conferret, mero ztuans,rufticum obuiantem occidere conatus fpumans fic affatus eft, Oportune ades,duode- 
nusenim eris quem perimam,Rufticusictum declipans,faxum adiacenstranfiliit;per quod illum infequens,excuf- 
us equo,ceruicem fregit,& poenas facinoribus dignas luit. Vndeetiamnum vngularum equi veftigiain eo faxo có- 
fpiciuntur.Diuinz vltionis exemplum haud vulgare,quo commoncfadilatrones non inultum fe laturos fibi per- 
(uadeant,fi alteri fuauiffimam hanc lucis vfuram; quzinzítimabiliseft,naturz immemores crudeliterprafcindát. 
J IN ARCEM OITINENSEM EPIGRAMMA, | 
4rx Oitinenfis clara efl, primaria fedes Cum contra Hol(atos bellum Lubeca moueret, 
Qua Lubecenfispre[ulis effefolet. — . Arxpervim fubito militecapta fuit. 
'nditus Holfstie Comes banc conflruxit Adolpbut 4t Rex Chriflianus,qui Dania [ceptra tenebat 
Qi quondam iflius-nominis alter erat. Subieclam banc alii noluit effe duci: 
dem etiam paruam itixta arcem condidit vrbem, aq, f«gam rur(us peregrinum depulit boflem 
4tq, buiciusproprium municipale dedit. Iuni Renqouii dum fuit vu ope. 
^A