Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

GRODN ^. 
[ttauialaté patens, minufque culta regio,Polonis,adorientem connexa,paluftrisfermé om- 
nis,& nemorofaeft,cuiuscaputeft Vilna, Epifcopalis ciuitas, tantz magnitudinis , quante 
Cracouia cum fuburbiis omnibus.Proximz deinde dignitatis ct GR O D N A oppidum, ad 
Crononflumen,nunc Nieme didtum,partim in monte,partimin plano , proregionis iftius 
coníüetudineconftru&um, | Inquo perpaucz funt domus contiguz, pauca lateritiz, fed cx 
materia rudi ftru&dura compofitz.nunc murocircundatum efl,nec propugnaculis.portisaut 
turribus firmum.Arcem habet,& domum rcgiam,editiorein monte fitam, tutam RegiPo- 
AL «J loniz fedem prabens, Triain eo murata conípiciuntur templa,nà rcliqua omnialignea fünt, 
quorü alterum Polonis,duo Rutenis funtafsignata,in quibus peculiariritu fua facra perficiunt.Duo etiam R uteni 
alteram ligneum.formá rotundá,alterum lateritiü in fuburbiis habent.Campanaria , nonipfis templis, fedan- 
te Ecclefiarum ingreffum,vt plurimum videtur;dificium nimirum ligneum;axibus & palisinnixum , atq; fiftucis 
impactum,tranfuerfifque trabibus colligatum atq; compofitum,lapidum mole füperiniedta,v nde turrisdeinde có« 
(urgit,campanam,qua ad Ecclefiaftica exercitiaconuocanturjin fummitate ferens Eiufmodi etiam columnz, li. 
gneum pontem fuftentant;quo vtraque Nieme fluminis ripa,couiungitur, Annofalutis M, D. LXV 11. Serenifsi- 
mus D. Sigifmundus Auguftus Poloniz R ex, MagnusLituaniz Dux,Rufsiz,totiusPrufsiz,Maffouiz , Sarmogi- 
ticquedominus & hzres,comitia in hoc oppido habuit,quo Magni Mofcouiz Ducis Legati,mille ducenti viri fü. 
perbifsimo veftium apparatu venufté ornati, & inzftimabilis pretij onufti muneribus aduenerunt, quibus peculia- 
ris,ruri,iuxta oppidum,locus,limitibus feptus,afsienatuseftin quo ipfitentoria, & domicilia caftrenfia erexerunt, 
quem ipfis(inePolono comiteegredi,non e(tconceffa facultas. EO etiam folenni pompa,incredibilifaftu, Turca- 
rum, Tartarorum, & VValachiz Oratores conuénere,quidinerfis inlocis,à Polonix Regis proceribus,(ub paten- 
ti coelo, funt excepti. Mirabile di&u,quantisfalforum deorumfuperftitionibus oppidani, actotapafsim Lituania 
contaminata fuerit,antequam Chrifto fidem nomenquededit, Refert enim Hieronymus Pragenfis , qui ab Vladif- 
laoPoloniz regeinLituaniam miffus,vt religionis Chriftianz Pometiapropagabit,quód primi,quos adiit ex Litu. 
anis,ferpentcscolebanr: patres familias fuum quifque inangulo ferpentem habuit, cui cibum dedit , & facrificium 
fecitinfoeno iacenti, hes Hieronymusiufsit omnesinterfici,& inforo addu&tos,publicé cremari inter quos vnus 
inuentus cft maior ceteris, quem fepeadmotum igni,confumercnullo pado valuit,Pofthos,gentem reperit, que 
facrum colebatignem,eumque perpetuum appellabat: facerdotes templi materiam,ne deficeret, miniftrabant.hos 
fuper vitaegrotantium amici confulebant.Illi noctu ad Ignem accedebant ; manévero confülentibus refponfa 
dantesvymbram egrotife apud ignem facrum vidiffe,aiebant,quz cum fe calefaceret,figna vel mortis,vel vitz ofté- 
diffe, vidurum zgrotum facies oftenfa igni,contra, fi dorfum oftentafletymoriturum portendit:teftariigitur & re- 
»us uis confulere, fnadebant.Delufionem hanceffe Hieronymus oftendit,& perfuafo populo,deleto templo ,igné 
ditsipauit, Chriftianofdue morcesinduxit.Profe&usintroríus,aliam gentem reperit, quz folem colebat , & malleü 
ferreum, rare magnitudinis, fingularicultu venerabatur, [Interrogati facerdotes quid fibi ca veneratio vellet , re. 
fponderunt, olim pluribus menfibus, non fuiffevifüm folem, quem rex quidam potentifsimus captum, conclufif- 
Íctin carceremunitifsimzturris,gigantem deinde opem tuliffe foliingentique malleo perfregiffe turrim,folemq; 
liberatum,hominibus reftitiffe: dignum itaque veneratuinftrumentum effe,quo mortales lucem recepiffent R ifit 
corum fimplicitatem Hieronymusjinanemque fabulam effe monftrauit, folem vero & lunam ; & flellas creaturas 
effe oftendit, quibus maximus Deusornauitcoelos, & ad vtilitatem hominum perpetuo iufsit ignelucerc, Poftre- 
mó alios populos adiit, quifacram coluere fyluam,& quz arbor proccrior fuit,co cultu digniorem putauére. Pra. 
dicauit huic genti,pluribus fidei noftre aperiensfacramenta, denique, vt fyluam fucciderent,imperauit. vbi popu. 
luscum fecuribus affuit, nemo erat qui facrumlignum ferro contingere auderct. prioritaqucHiero nymus,affuin. 
ptabipenni,excellentem quandam arborem detruncauit.tum fecuta multitudo alacri certamine alij ferris, alij do- 
labris, alij fecuribus, fyluam deiiciebant, Ventum eratad medium nemorisjibi quercum vctuftifsimam ,& ante o- 
mnes arbores religionefacram, & quàm potifísimé Dei fedem putabant,;percutere aliquamdiu nullus prafumpfit, 
Poftremo, vt eft alteraltero audacior,intrepidans quidam focios, quilignum infenfatum percutere formidarent, 
eleuatabipéni, magno idu,cum arborem cadi arbitraretur,tibiam fuam percufsit , attameninterra femianimus 
cccidit, attonitacirca turba,flere,conqueri;Hieronymum accufare,qui facram Dei domum violare fuafiflet, neq; 
iam quifquam erat,qui ferrum exercere auderet. Tum Hieronymusillufiones demonum cffe affirmans, quz dece- 
pt plebis oculos fafcinarent ,furgere,quem cecidiffe vulneratum diximus,imperauit , vt nullain parte lzfum o. 
(tendit, & moxad arborem adaQo ferro, adinuante multitudine, ingens onus cum magno fragore proftrauit, tüq; 
nemus fuccidit, Eain regione crant pluresfyluz, pari religione facrz,adquasdum Hieronymus amputandas per- 
pit,mulicrum ingens numerus ploransatqueeiulans, Vitoldum adiitfacrum locum füccifum queritur,ó; domum 
Deiadeptam,inquadiuinam opem petereconfueffent,inde pluuias,indefoles abftinuiffe, nefcireiamquoinloco 
Deumquarant,cui domicilium abítulerint,effe aliquos minores lucos,in quibus dij refpondere folebant,cos quo. 
quedelere Hieronymum velle,qui noua quadam facramenta introducens. patrum morum extirpet, rogariigitur 
itque obteftarijne maiorum religionem auferri finat, Sequuntur & viti & mulieres, nec fcferre poffe nouum cul 
tum afferüt. relinquere potius terram & patrioslares, quam Religionem à maioribus acceptam,dicunt, Motus ea; 
in reVitoldus,veritufquepopulorum tumultum,Chrifto potius, quàm fibi decífe plebem voluit , reuoca« 
tifque literis, quasPrafidibus Prouinciarum dederat, iubens parere Hieronymo; hominem 
«X prouincia decedereiufsit, 
B