Kap. V. Archäologische Ortskunde. (§§ 176—184.)
165
für nordische Altertümer in Cop., Kop. 2. Aufl. 1876 (französ. 1868) — k. Gesellschaft für
nordische Altertumskunde = k. nordiske oldskrift selskab (Memoires de la societe r. des
antiquaires du Nord, frz. u. deutsch; Jahresversamml. 1888 ff.; Bulletin 1848; Aarböger for
nordisk oldkyndighed og historie; Annaler for n. o. 1886/7; veröffentlichte auch: Atlas
d’archeologie du Nord, Cop. 1857 f.; Nordiske Fortidsminder, 1890 ff., f. m. Phototypien).
181. Norwegen. 0. Rygh, norwegian antiquities, Lond. 1880—5, 2 Bde. = nor
disk oldsager, Christ., m. 882 Abb.; H. Hillebrand, den äldre Jernalderen i Norrland — An
naler for nord. oldkyndighed; Norwegischer antiquar. Jahresbericht; Foreningen til Norske
Fortidsmindesmerkers Bevaring, Aarsberetning, Kristiania 1862 ff. m. T. — Museum in
Christiania (bei der Universität), Bergen (Bergens Museums aarsberetning), Throndhjem,
Tromsö und Stavanger (Zugänge verzeichnet im Aarsberetning). Die früheren Funde kamen
nach Kopenhagen (Undset, Christiania vidensk. selskabs forhandlinger 1891 S. 1 ff.
182. Schweden. N. G. Bruzelius, svenska fornlemningar. Andra häft, 1860;
Hans Hildebrand, svenska folket linder hednatiden, 2. Aufl. = das heidnische Zeitalter in
Schweden, Hamburg 1878; Oskar Montelius, Sveriges forntid, Schwedens Vorzeit = la
Suede pröhistorique, m. Atlas; antiquitös suedoises, Stockh. 1873—5; remains from the iron
age, Stockh. 1869; Sveriges historia, St. 1875; förhistoriska fornforskningen i Sverige under
aren 1880 och 1881; Mandelgren, atlas de l’hist. de la civilisation en Suede, f.; Felsen
zeichnungen: L. Baltzer, hällristningar frän Bohuslän, Goteborg 1881. — Historisches
Museum (statens historiska Museum) in Stockholm: 0. Montelius, Führer durch das M.
vaterländ. Altertümer in St., deutsch von Mestore, Hamburg 1876 — Nordisches Museum
(Samfundet för Nordiska museets främjande); andere Sammlungen in Aalborg, Lund, Malmö
und Upsala. Ein praktisches Museum mit Reproduktion alter Wohnstätten ist auf Djur-
garden bei Stockholm begründet (Allgem. Ztg. Beilage 1892 Nr. 50). — Kongl. IVitterhets
Historie och Antiquitets Akademie (Mänadsblad; Handlingar; Antiquarisk tidskrift för
Sverige, 1892 Bd. XIT); Svenska fornminnesföreningen (tidskrift).
183. Das römische Afrika war früher nur hinsichtlich seiner römi
schen Denkmäler bekannt; diese tauchen immer grossartiger aus dem
Boden auf, aber allmählich tritt nun auch das punische Afrika, welches
unter dem römischen verschwunden schien, an das Licht hervor; noch
höher hinauf reichen die Dolmengräber und die Funde in Höhlen (hauanet)
des Gebirges.
Voyage de M. Shaw dans plusieures provinces de la Barbarie et du Levant I.;
Peyssonnet et Desfontaines, voyages dans les regences de Tunis et d’Alger, publies par
Dureau de la Malle I.; Exploration scientifique de l’Algerie pendant les annees 1840, 1841,
1842: Beaux-arts, architecture et sculpture, par A. Ravoisie, Paris 1846—53, Lief. 1—32
f., archeologie par A. H. Delamare, 1850, 3 Bde. m. 193 T.; G. Boissiere, l’Algerie romaine,
2. A., Paris 1883, 2 Bde.; Ch. Tissot, geographie comparee de la province romaine d’Afrique,
Paris 1884, 3 Bde.; Descr. de PAfrique du Nord. Section archöol. Atlas arch. de la Tu-
nisie, livr. I. Paris 1893 m. 4 K.; Karten zu Corpus inscr. Lat. VIII. und Ephemeris epigra-
phica V.; Guides en Algerie ä l’usage des touristes et des archeologues I. Cagnat, Lambese,
Paris 1893.— Prähistorisches: Letourneux, Materiaux pour l’histoire primitive et natu
relle de Thomme 5, 427 ff.; Karte von Cartailhac in Association fran^. p. Pavancement des
Sciences. Session d’Oran 1888. — Periodisch: Bulletin de correspondance africaine, Alger
1882 (H. 1—5); Bulletin des antiquites africaines; Revue de PAfrique fran9aise; Revue afri
caine. — Museen in Algier, Constantine und Oran: R. de la Blanchere, musees et col-
lections archeologiques de l’Algerie et de la Tunisie I. G. Doublet, musee d’Alger, Paris
1891, m, 17 T.; II. ders. u. P. Gauckler, m. de Const. 1893 m. 16 T.; III. de la Blanchere,
m. d’Oran, 1893 m. 7 T.; IV. Gauckler, m. de Cherchel, 1893, m. 21 T.; Sammlungen in
Philippeville und Tiengen. Das Louvre hat jetzt eine eigene Salle d’Afrique.
184. Mauretanien. Aus politischen Gründen in seinem westlichen
Teile nur oberflächlich erforscht.
R. de la Blanchere, voyage d’etude dans une partie de la Mauretanie Cesarienne,
Arch. des missions 1883 m. 12 T.; Tissot, s. Handbuch III S. 511; de la Martiniere, B.
archeol. 1890 S. 134 ff. T. 7—9; Ed. Cat, essai sur la prov. rom. de Mauretanie Cesarienne,
Paris 1891, m. 2K.; A. de Montgravier, sur les ant. rom. de la prov. d’Oran, Paris 1843,
m. T. — A. Caise, la tombeau de Juba VI., Mon. hist. d’Algörie, Blida 1892, 7 S. —
Museum in Oran: Poinssot, Bull, trimestriel 1883 janv.; s. § 183. — Sociöte de geogra
phie et archeologie de province d’Oran (Bulletin trimestriel des antiquitös africaines, Paris
1882 ff. m. T. u. Abb.).