Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

ASTRONOMICVM 
1CAESAREVM 
» 
ENVNCTIATVM DECIMVM NONVM 
Afpu<fhiumpoflibilitates,vt vocant,flue euentos poflibi 
Ies,quatenus in Zodiaco fiunt,per inftrumentu fubfequens 
omni momento difcemcrc. % 
Quid alpedus 
Ac quid per di 
iptcUigcdum. 
Alpeduff na# 
merus. 
Spedus certa eft lWlarum diftantia in 
Zodiaco errantifi,fecundum quarijeffe 
dus,nunc falut^res, nunc infalutares 
mutuamus. Boni eniip.afpedus falute 
M ali pernitiem rebus minantur. Afpe 
Cius numero luntquatuor,Sextilis,Tri 
nus,Quartus Sc Diametralis. Tametfi 
no defint,quibus c5iundio quoq» alpe 
dus dici mereatur, reuera tamen non 
cft,quia cum diffinitione pugnat,diftan 
tia enim nulla dicitur. 
Ccnifidio qd. 
Carolus, 
Fcrdinandus. 
Quouftp pia* 
nctg radios cii* 
dant, 
b. 9 gra. 
X- 9 gra. 
6* 8 gra. 
O )f gra. 
£ 7 gra. 
5 7 gra. 
3> j z gra. 
Quid iextilis, 
Sc quid per efi 
intelligedum. 
Quomodo 
Aftronomise 
incubituro fe= 
dendu lit inftu 
dio. 
Quomodo 
colmographip 
opera daturus 
(edere debeat. 
Mundi partes 
duc cardines, 
aliter theoIo= 
gis, aliter poe= 
fis vfurpatur. 
Coniundio,cuius Charader hic eft </» 
Coniundionem quamuis,vt monuimus alpedum dicere nS licear, 
quando tamen i dius tanta neceflitas inpendet,vt nullo alpedu minus, 
imofolicitius obferuanda fit,necefle fuit Sc de illa,quantum res in pras 
(ditia exigit,pertractare, f Coniundio ergo cftduarum aut plurifi 
ftellarumin eodem Signo,gradu Scminuto coadunio. Ethoc fecun* 
dum Zodiaci longitudinem accipiendo. Si enim in latitudine conue* 
niant pariter fic,vt altera alteri in diametro fub vel fuper pcnatur.tum 
eiufinodi coniundio per emphalim quandam obleruatu dignior alns. 
Nam citra controuerfiamvehementioris efficatiei talis cft. Ambae 
huiufinodicpniundiones,veriffime </nes dicuntur, a gemethiiacis 
ftudiofe in natiuitatibus, iudictjs Sc directionibus quibufcuncp 
animaduertende. Qqidam Sc precipue illi qui acris ftatum,orbilqi ac* 
ridentia rimantur,coniundionibus longe inferioribus,vti (olent, qua 
lis cft,cum aliquis planetarum alteri vicinus in tantum fit,vt radioifi 
mutuus fiat contadus,quod quidem accidit cum planeta velocior fe* 
gniore affequitur,veluti,fi Solem in ^4 pifeiumftatuas equo in loco 
tepore nariuitatis Caroli fuit) ¥ aut in z? X vel 0 in i 8 
lem rex Ferdinandus natus habuit), Venerem vero in X. Hu# 
iufmodi radiales coniundiones plerumqj aeris Varietates caulantur, 
maturiorefip mutationum effectus. Meo fane iuditio,coniundiones 
iftiufinodi modicas omnino parere eflfeCtuum anticipationes credun 
tur,pra:ter Solis Sc Lunae coitus,quae fubinde notabiles funt. Plane 
tarum radtj,qui Sc orbes vocantur,hrj funt. Saturnus circumcirca ra* 
dios emittit ad gradus 9, Iupiter itidem ad 9, Mars ad 8, Sol ad 
jf, Venus Sc Mercurius ad 7, Lunaad \z t Hfjauteradfj in limbo 
tnftrumcti prurientis,iuxta fingulos alpedus vtrinq» fuis notis proflat» 
Sextilis notam eiufinodi habet ^ 
Hicalpedusbonuseft,imperfedaflitaitien amiciciam "arguit, lex 
aciebus in modum ftclla:,conflans,ed quod <so gradus,id eft,fextam 
circuli partem pollideat,quandocfiqi enim duo planeta: per ligna duo 
diftant,fextili alpedu iungi dicuntur, Vnus& idem planeta vrrincp 
alpedus omnes,prxtcr coniunCtioncm Sc oppofi tionem,habere eode 
temporis momento poteft,quodnoueris limilac figura fequenti rotx 
volubilis indicem cancri principio adduxeris,tum enim Iextilis Onifter 
primum gradum % dexter primum V, fextiles vtrofq? exprimit. 
Hic obiter fuccurrit,quod te latere quoqi nolim,quicunq? operam ftu# 
dio aftronomico,faltem non vanam nauare inftituis,vt perpetuo meri 
diem intuearis,fic enim aftronomise ftudium, Sc redius perdifees, Sc 
promptius tenebis, Aftronomis fiquidem oriens finifter,occidens au* 
tem dexter,vocatur,dum enim velociores lyderum motus potiffimfi 
inueftigat,eos neqj otyus neq* ablolurius habere poliunt,q in meridie 
verfi,id quod palam faciet proximum inftrumentum,fi indicem illius 
ad principium cancri fixeris. Neqj clam tc fit Colmographse incubitu 
rum,vt femper feptentrioni intentus efle velis ♦ Si enim meridiem alpe 
xeris,nunq fatis (nili rem ante probe&quafi memoria tenueris) tibi 
futurum eft. In inftrumentis enim Coimographicis,altitudo poli ani* 
maduerritur fedulo,qua de caula Septentrio firmiter alpicienduseft, 
aliis enim abfor dum quiddam eueniet. Qyicquid enim orientem re> 
fpicic in tabulis vel inftrumentis Coimographicis,illud ide verfo in me 
ridiem ledori occafum innuere videbitur,& ccontra,occalus tabule ef 
Ic qui debet,oriente fimulabit. 
inordinatio luboritura eft. Si 
hac in re pugnant,ita theologi Sc poetae diffident, ia enim quoc 
gis dextru eft,hoc poetis lcuu appellatur,quonia theologi res diuinas 
peragentes,ortum fulpiciunt,Poetse contra, in fuis cceli aut plagatu 
infidi diftintfionib^occalum intueri lolet,vndc Aquilone dextrfi Au 
ftrfi vero finiftrfi illis efle oportet,id quod ex 9 Pharlalia: Lucani clarii 
fit, vbi alloquitur Arabes Rhoma tranftatos,nd amplius finiftras viri 
bras,hoc eft,meridionales mirari,htjs verfibus. Ignotum vobis Ara* 
bes veniftis in orbem, Vmbras mirati nemorum non ire Gniftras. Haec 
omnia graphice reprelentat lubfequcns figura* 
JtWM 
srorran 
etusquid' 
dedicatu 
Exeifipfc 
CARC 
Impcratt 
SFENULO 
Trinus alpeftus fignuih tale A 
TrinuscontingiVquatuorfignorum,ideft jio gradufi,diflFeretia, 
Inter planetas fafta, Alpoftus amiriciae perfeetac.beneficus,adiuuas, Trinus | 
conlcntienlqt nuncupatur, vltimum illud ideo, quod planct* huiuf= ftus ratio 
modi a^edtu fefe contuentes,collaris viribus,mutuo fibi auxilientur. 
Dexter idem Sc finifter,vt alii efle poteft,quod apparet indice ad cancri 
exordium locato, vbi trinus Ieuus,capricomum,dexter,pilees tangit. 
Alter id eft,finiftrae partis,alpcft’ fignorfi ordine fuccedit,alter dextri 
lateris,TrinuSjContra ordinem nititur. 
Qtjartus alpedtus fic feribitur □ 
Quartus fiue quadratus vel graece TtT$ayuvo<t fit quando tribus 
(ignis planetaeeuariant,id eft, 90 gradus, Maleficus Sc imperfedtae 
Inimiciciac a(pedtus,vt cuius radii mutuo pugnantes,di(cordiam qua* 
dam Sc fimultatem exritent,vocatur. Vtrancp partem ficut alii occupa 
re eodem temporis pundto potis eft. 
Oppofitiofignaturhocmodo o 0 
Oppofitus alpectus vel diametralis radiatio fieri dicitur,qu£do pia 
netae ex diametro in Zodiaciparte aliqua opponuntur. Hicnccp dex 
tramnc^finiftram admittit,per levnusfcxiftens, inimiciciam quo^ 
praefedtam denotat. Huiufinodi radiationem fieri contingit,fi plane* 
tae per g Signa diftent,id eft, j8o gradus,quod cft circuli medium, 
tunc enim (e viciflim more vetorum oppofitorum radiis aduerfis diuer 
berant. Inftrumenti commoda quo verius intelligantur,exemplo vti 
preftat.f Tepore Caefaris Caroli,qui fuerint alpedus,fic difces.In 
dice X Solisgradum figna,quicft 14 X, locum poft Lunae in Zo 
diaco require,icz 7 g 7 m yp ibicp continuo fextilemafpcdfi }) 
cernes. Sienimecetrofilfiprotrahasper 7 g 7 m ‘^,manifefteil 
lud in area nigriulcula inter Iitera b Sc 3) incidet. Alpedus autem 
ille radialis tantfi eft,quia Sol radios Luna: faltem tangit,luis quocp ra 
diis contredas. Conlcquenter Sarum loco luo infere, qui eft 17 
g 40 m “tr, Quatenus igitur iSatumus terminfi inter fufi cadit, 
hoc cft .inter h A; characterem fi, merito Sextile facere cum Sole di 
cetur. Iupiter tempore nariuitatis Caffareae 7 g m X tenuit, 
qu.v fi in 'Zodiaco repetas apparebit nd conifidus cft Sole,led combu 
ftus,quia 7 g tantfimododSole elongatur. Mars in g 3« 
m V coftitutus,nulIficfi Q alpedfi habet,quia Iextilis Solis alpe* 
dus terminum radiorum c* no affequitur. Venus zg gra. 39 m 
X cum poffideat,Sc longius abfit q vt radiisluis corpus Solare contin 
gat,nihilo Iccius tamen a radiis Solaribus tegitur. M ercurius proxi* 
me Solem accedit,propterca eum O coiungifidicas,no erraueris. 
Hqc igitur modo Solis cum planetis reliquis alpedus fufficien* 
tcrcoteplatuses. Nuncindiccmfupergradfi h dirige lex j7 gra: 
49 ivi V, cSfidePans fimulcui planetarfi aliorfi alpedu quopiapar 
ticiper,Sole excepto,qui iam examinatus eft,cum ca:tcris vero plana:* 
tis idem eft agendi modus» 
fin Regia natiuitatefimiliter indicem gradui Solis t8 m $$ X 
adiunge, Secundo quemlibet planetarum fufi in locfi ftatue,que tepo^ 
re nariuitatis incoluit, vt lunam in primfigradfi zo m nj> b, in z 6 
gra: 3 * m in, 4 in f gra: 4g mi: xr, <3” »4 gra: g mi: x& 
? in zg gra: 3 mi: X, $ z$ gra: s G mi X♦ Quibus ita dige# 
ftisLunxnullusafpectuscumSole, b quartus, n. radialista* 
men, o 3 ite nullus, Veneris Sc ? coiundioncs legittimx cernfitur. 
Ita Sole vbi vaderis eode pado cfi bo, 4e o^te Sc reliquis agedfi Idas. 
Hpc nimirfi demoftr ationis iteratio abfide hui 9 inftrumeri vium te pdo 
^u|t,proinde omiffis plurib 9 ad alia alpedu^ cofideratione perdamus* 
Exetoi 
isF