Die digitale Landesbibliothek Oberösterreich

t 
ASTRONOMICVM 
CAESAREVM 
ENVNCTIATVM SECVNDVM. 
0<flau3c»Nonse,dedm^ fphacrae motus intelligere,Zodia 
«amcj^Iecundum quem omnia iequentia inftrumenta 
regulantur, vere imaginari. 
VLLA ERAT HIC OPVS DE* 
daratione,Decimae,Nonae, &oitauas 
Sphaeras, cum (it inftitutum non aliud 
huius operis, quam docere, quomodo 
citra vllam Ipeculationem motus coele* 
ftes inueftigentur. Verum,quia interdii 
controuerfia quxdamfuboririfolet, de 
principio Eel<|ptic£,qu«: in duodecim fi* 
gnadiftribuitur,vtrumin oitaua nona 
vel decima,poni debeat. Ptasterea,cum 
crebra, pertotum hunc librum,huius li* 
nee,fignorumcp duodecim,mentio fiat, 
committere non potui, quin ftatim ab initio,noc dubii dilcuterem. Ne 
•Motus Nong minem latet,poftleptem errantium (yderum orbes, adhuctres fuper* 
(k Decimae efle,Nempeoitauum, cui ftellae fixas inliint, Nonuminluper& Deci 
Iphseras, mum,qui Sc vltimus eft. Decima Iphaera ab ortu in occalum 44. horis 
fertur,veluti oculis indies dilcimus. Videmus enim quemadmodu Sol 
Sc aftra reliqua £qug lecu vna violcntiflime rapit) oriantur Sc occidat. 
N ona ab occafu in ortum per coeli fummum agitur, contraria decM 
mas,&naturaliter loquendo,curium fuum in 4.9000 annorum ablo* 
luit. In huius curfus medio ecHpticam nos imaginabimur, lignatam 
infra litteris C A E M, Arietis initium eft A, quod circum intel 
ligenduseftcirculus,quiin(emidiametro nouem gradus compleita* 
tur,quiq>, in duodecim ligna diuidatur,non(ecus ac alius quidacir* 
culus aut EpicicIus.Signa in eo notantur numeris d B verfus C,quia 
B parui huius eidi caput eft, declinans in Septentrionem.Eodem mo 
do cogita circulum paruum delcribi ex oppofito litterae A, vbi librae 
principium ftatues. In hac inqua N onae fphasrae ecliptica ) z figna, 
fi libet,loces,quanqua nullius vfus funt,pter Arietis exordifi,quod lite 
ra A refert. Huic nono orbi oAauufubefleinteIlige,CuPmediu pari 
ter ecHptica quaedam occupat, in qua punitum fuppones, ( quale fe* 
quens figura per H litteramexprimit) quod itide vocabimus initid 
Arietis, led oitaua: lphaerac. Huius fphaeree mot°,no eft alius, nili qc? 
cii puncto H in minori circulo rotetur,fecudu ligno^ lucccflum, hoc 
eft,abiplo B verius C,curfumfuum peragit per D 8c E rurfulqj 
. in B 7000 annorum lpatio,& ille motus trepidationis vocatur. Sic 
Motus i repi etia punitum diametrale H ftatues,quod librae principiu appellabis, 
dationis, odaug ic z Iphaerg,aequaliter mobile cu principio librae nonae Iphaerg* 
Etquamuis 
& 
& 
Etquamuis H pudtus dicatur initium Arietis,reliqua tamen Zodia 
ci figna non funtfubintelligenda.Signiferum ergo, quo recte, imagiV 
neris notato. Primo Equinoitialem ab vtroq? polo aequidiftantem.fu* 
perficiemqj eiuldem, totam mundi machinam diuidentem, Poft huc 
luperficiem ecl<Iptic£ oitaui orbis,eodem perucnire,videlicet ad Deci* 
mum coelum.Et illic tandem veram eclipticam oftendi. In quo autem 
loco Equinoitiahs cum ecliptica ie interlecat,illic principium, Eclipti 
eas, primulqi Arietis punitus eft. Hanc lineam vna cum lignis jz 
vera dic,fecundum enim illam,omnia Iequentia inftrumenta accipien 
da venient. Interfectio Zodiaci Sc equatoris pundtum veri gquinodtii 
refert,quem fimilac Sol intrat, Equinoitium vniuerlo orbi efficitur. 
Sciendum tamen eft pundtum illum non femper eodem in loco fiftere, 
fedfubindehincillincin asquatore mutari, licut in epiciclo quoda,pun 
dto augem mediamdefignanti vfu venit. Qua ratione aequinoctia per 
petuo variantur & anticipant. Tempore enim Chrifti vernale asquino 
dtiumcontigit zq. die Martii, In anno Bilextili,Communi vero 19 
die Martii. Veluti noftro acuo communibus annis j j Martii,Inter* 
calaribus autem j o, fi modo tabularum calculis fidem non abroga* 
nuis,fieri (olet. Quod pariter obleruatio vmbree radiorum folarium 
atteftatur,qu* fimplex Sc aperta eft,d; abfp inftrumeneis omnibus, in 
qualicuncp fuperficie,fiue horisontali, liue verticali,fiue inclinata,fiue 
declinata,experiaris,haberi poteft, Equinodtiifiquidem tempore,ex* 
tremitas ftili,redtam vmbrx lineam fignat perenniter, quae alias fem* 
per obliqua,fiue arcuata ab vmbra delcribitur.Tam facili autem Sc ex 
pedita acquinodtii inueftigatione exiftente, quis non admiretur quofi 
dam tam ineptiifle,vt cum conarentur rhomanum emaculare Kalen* 
darium,acquinodtium fintaufiin quintum Martiitransferre, putates 
ie emendare,cum diebus quincp integrisimperfedtiorem,quam antea 
eflet, redderent. Motum ita^odtausefphxrp, aequinodtiicp pundtu, 
quo verius intelligas exemplo opus eft. Quo tempore Cxfares maxi* 
mi CAROLVS 8c FERDINAND VS natifunt,motusodtaug 
fphxrx medius,nullius figni j) graduum j minuti ^ o lecundo^t 
fere fuit. Idem quo^ motus erat principii Arietis Nonxfphacrx,a 
Chrifto genito,vfq? fub decima. Initium vero arietis odtaux fphxrp,a 
pundto feptentrionali B, quod eft initium paruicirculi vlqj ad littera 
H, Sc ille arcus odtaui orbis, Argumentum dicitur. Vnde liquet Cacfa 
rumnatiuitate Ecl<jpticamoftaux lph*rxeiufmodi fuifle, quxmota 
eft per H K F M, Arcus aute ab F in K vfq? medius eiuldemo* 
tus,a k vero ad H xquatio,qerat 8 graduum ^9 m. prope. Ia 
medius motus xquationi copulatus, j g gra. mi. 4.0 fecuda fa 
cit,id qd vocatur aux c5munis,totide em gra. m Sc lecfida ftellx fixas 
& auges aSeruatore Chrifto,in tepora Casiarum vfqj,promouerunt* 
Quod fi iam lineam fingas produci ex centro mundi per ledlionem 
ecRpticx o<ftaux,fimulqp xquino<ffialis,q eft punitus F, tum oftedet 
linea illa,principium Arietis in decima lphxra, juxta litteram G,q tx 
punitus eft xquinoitii. Et hxc prxlibafle haitenus fufficit. 
VbinamecIJp 
tica,lecunduiQ 
quam Sc aftro 
nomorum dc 
aftrologorunj 
iuditia proce* 
dunt,ftatucda 
fit. 
Aequinoitia 
cur perpetud 
varientur* 
Aequinoitia' 
per radios So 
laresinueftiga 
re* 
Motus Non^ 
8c oitaup lphg 
tx tempore 
CAROLI 8c 
FERDI* 
NANDI. 
Principiuin V 
decimp Iph^r^, 
£ 
I 
J' 
a 
U 
/y 
ra 
cv