ASTRONOMICVM
CAESAREV M
b inciditrequire,hoc aute adminiculo demonftrationis primx fiet,'
arcui nam# L Q, xquiparatur omnino, B D iam intellecto, C
D quo# arcus erit indagandus hoc modo. Demoftratio quarta often
dit latus A D triaguli AB D, quo habito, id quod ex hypothefi pri*
copertumeft A C ab A D demes,refiduus aute arcus C D erit,ita
nouum triangulum B D G coftituifti, qui reCtangulus in puncto D
eft, duobus ergo lateribus copertis, tertium quo# hvpothcnufan fcz
C B ita offendes. SiC Dbafimefleexiftimas, D B aute cathetum,
hvpothenufam C B eodemodoquoin quinta G L arcuminuenifti,
demonftratione cognofees,veluti clari (lime exponit figura fubiecta*
Adhuc alia via eunde triangulum condere licet, veluti (i arcufn A C
maximum bafi imponas, vtinfequeti figura apparet,hinc enim arcus
B D orthogonalis inter A C cadit,quodvbifit,prima cum demon»
(Iratione arcum B D luftra,cum quarta vero bafim A D,poftmod(j
AD fubtraheabarcu A C,&relinquetur D C,latusquo#cogni*
tum. Ia rurfus triangulum habes B D C, cuius latera B D & uC
Iciuntur,tertium vtnofeas reftat, fedhocquinta demoftratio per arcu
G L docet. Hxc ita# licer pauca fint/ufficietia tamen ad omnes to*
tius primi mobilis vfus intelligcndos fore non diffide.
SECIVVNTVR
NVNC OBSERVA
TIONES COMETA
RVM quinque,
OMETARVM EXEMPLIS
vfurus,oportune facturusfum fi d prio
ribus no difceflero. Vifosergo Come
tas quin# temporibus C AR O LI &
FERDINANDI Cxfarum fere coti
nuos,pro inftitutionc in praeiens afferre
non abfonum mihi perfuadeo. Atqui
hxcnoftra exemplificationS tam obin
ftrumenti vfum plene exequendum ftu*
diofiori amplectenda erit, qua proptet
cometica,fi licet ita loqui ,ftellx eflentia
perdifcenda, & maxime cauda obferua*
dam,qua de,ne# Philofophos,ne# Hiftoricos,ne# Aftrologos hunc
vf# in die probatiora falte attuliflecoftat,vt taceainterim coteplatio*
nis modu, q ue fimiliter i nemine vnq priore oftcfum legimus traditu*
U 5> vn de nobis liqueret quo paCto Sc vetufiisindagatorib^celeftes mot*
coftitiftent,queinterim negIigentia,proh dolor deploranda quis non
videri Sedeftono arduu fit, quomodo cauda a Solis radtjs generetur
tpgnofcere,nihilominus tame cofultum indicare videtur, quo paCto
ac iplemeteorofcopii auxilio idipfum vey efle copererim, & hoc ideo,
Vt polleris quo#,fiquadopoft vius poftularit aliqua qua coifietas h*:«
iufinodi obferuent(quonia hactenus, vtpaceomnium dixerim, nulla
vel perquam exigua fuit) ratio extet. Ve^ hoc nomine no omnia co
metant genera inclufifle volo, quoijt alii radios circumcirca emittetes
criniti appellant,alii caudasin terra vf# demittunt,qualis anno j 474
apparuit, cuius no pauci adhuc memores reperiuntur fenes, pauonis
cauda vocantes ,quonia no fecus at# lumelucerne inditum,terre cau*
dam defixerat. Alii alio modo caudas radiof# proficiunt,fuper quiri*
5 philofophisia olim abunde differtum eft. Quo aute modo fequetes
Cometx quin# caudas fecundum Solem inftituerint, demoftrandum
affijmpfiinus,idcp fufficientcr ex meteorofeopio prefenti, quaquidem
probationis viam alias quo# per numeros docuiffe nos pala eft. Prae
terea hac inftitutione vfus,licet non vna,fed multiplici ratione idem
oftendat vel demonftret,contentus tame erit fimplici inductionis exe-
plo, quo fb extera per fe non difficulter nouerit,breuitate enim omnia
comprehendere non eft,
COMETARVM PRIMVS
anno jf 3) luxit,eoquo Auguftae comitia per Caelares Ca
rolum 8c Ferdinandum celebrata limt, a die Augufti vfqj
ad 1 3 menfiseiufdem,cuiusquojDadroobferua^
donem i nftiru erim > nu nc capitulis con
(equenter aperiam.
DE OBSERVATIONE PRIMVM IN
ftituca adornataqj, Caput Primum.
T E L L A ia diebus aliquotconfpCCta, imo tertium
decimum Augufti diem ia occupantedeeiuscontem
pl atione cogitare fclicitus cepi. Hicautefixu Boo*
tis aftrum cum prope circulum verticalccSfifterc ccC
nerem,eo prefertim rempore,quo Cometa euidenrifi
fimepoftSoleoccultfi luceret, nimirum ho. 8 mi. :o
poft meridie,illico animu ad aliud tranftuli. Sed obii*
ciet aliquis foriam me citra ratione follicitatum, obferuarcenim come
ram Torqueti opera facillimum fui(fe,bene quide,& fateor,ficut etiam
fubfequens Torqueti declaratio patefaciet. Veat fic agenti mihi neu*
tiquacaudx ratio inueftigari potuiffet, quare eo q ue enumero modo
procedi a me debuit,per que prxter illud mobilis quoqs primi vfus ofta
di potuerunt,id quod no minus qua aliud laboraui fedulo. Primum
ergo Bootis ftellx longitudo latitudocp requirebantur,quoij: primum
Alfonfusefieteftabatur J4 gra. 8 m fecundum jj gr. 30m
leptctrionale. Poft hac ex tabulis eiulUe Alfonfi Augi am ffelarumcp
fixarum motus,q ui & medius oCtaux fphxrx motus dici poteft,exccr
pendus erat,huiufmodi aute a tepore Chriftivfipin apparitionis ho.
peragrafle videbatur $ 0 gr. n mi. ye 2* 39. Poftea acceflus re»
ccflulcpcurfum,quid<,oCtauxfphxrx Argumetumvocatur, collegia
mus, qui erat V 2. gr. ]8 mi. 9 z 8. Quequide motum deinceps
inmeteorofeopiilimboalitera C verius B requifitum, in puncto E
finiri coperimus. Filo deinde fuper linea A B tenfo, margaritaq» in
9 gra. eiufde linee fixa, cum H lirera exprefiimus, 9 enim illi gra. cir
culi trepidatisfemidiametrureferunt. Filo rurfus perpunctum E ex*
tenfo, margarita in area punctum F, vbi gr. 8 mi. 4 8 cernuntur, attin
gereinuenio. Hxcautesux fphxrx xquatiofuerar,qux medio eiuf
dem fphxrx motuiadiecta, augecomunem,quxeft V ogr. zom?
procreat, totide enim gra. & m ftellarum errantium auges,inerran*
tiumq; loca a tepore Chrifti vfcp ad obferuationis diem variata funt.
Eadem ratione, motus a Chrifto ad Alfonfumquoqiperquirens me*
dium octaux fphxrx motum s o gr. 9 mi. ni 38 offendi. Ar*
gumetum autem 8 fphxrx s* z gra. 3 mi. 34 £ 4, xquarionem
eiufde, gra. 8 mi. 4, que medio motui adieCta,augemcomunem V o
gra. ) 7 mi. »4 creat, tot enim ftellarum fixa^t loca, planetafamip
auges a Cbrifto vfqi in Alfonfi tempera promouerunt. Vltimo auge
minorem d maiori fubtrahenri gr. z mi. ?y relinquuntur, quod qui*
dem refiduum augium & ftella^ fixarum progrefliisab Alfonfo vfcp
ad obferuationis tempus indicat, iccirco illud longitudini Bootis addi
tum, verum ftellx ipfius locum, Gomefx tempore, gra, fc* )<smij
?9 A reprclcncat-
